Νέες αυξήσεις στις τιμές των τσιγάρων κάθε κατηγορίας φέρνει το δημοσιονομικό «Βατερλό» του φιλόδοξου σχεδίου της κυβέρνησης να ενισχύσει τα κρατικά έσοδα από τις συνολικά έξι αυξήσεις της φορολογίας στα τσιγάρα. Την ίδια στιγμή, η ελληνική καπνοβιομηχανία έχει δεχθεί ισχυρότατο πλήγμα, φοβάται, δε, ότι η προσπάθεια του οικονομικού επιτελείου να «διορθώσει πορεία» μπορεί να κάνει τα πράγματα ακόμα χειρότερα προς όφελος των εισαγόμενων τσιγάρων.
Σύμφωνα με πληροφορίες, κατά τη συνάντηση που είχε την Πέμπτη ο υφυπουργός Οικονομικών, Φίλιππος Σαχινίδης, με τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον καπνικό τομέα, το θέμα της σταδιακής αποδυνάμωσης των καπνοβιομηχανιών ετέθη με ιδιαίτερη ένταση, κυρίως από τους εκπροσώπους των ελληνικών επιχειρήσεων (Καρέλιας, ΣΕΚΑΠ). «Ακόμα και τα μικρά παιδιά καταλαβαίνουν ότι δεν μπορείς να περιμένεις έσοδα από τον καπνό, όταν φορτώνεις το τσιγάρο με τόσους φόρους και όταν προχωράς σε απαγόρευση του καπνίσματος και διωγμό των καπνιστών» ειπώθηκε χαρακτηριστικά. Την ίδια στιγμή, έγινε λόγος για προειλημμένες αποφάσεις σχετικά με τις αυξήσεις στα τσιγάρα, καθώς και ότι η σύσκεψη έγινε για τα «μάτια του κόσμου».
Ιδιαίτερα έντονη ήταν η αντίδραση των περιπτεράδων, που επίσης συμμετείχαν στη σύσκεψη και οι οποίοι ζήτησαν αύξηση του ποσοστού κέρδους τους, ειδικά όσον αφορά στα εισαγόμενα τσιγάρα. Το πρόβλημα είναι ότι ο φόρος στα καπνικά προϊόντα διαμορφώθηκε ήδη στο 85% (!) της τιμής και με το 15% που απομένει δεν μπορούν να καλυφθούν όλες οι ανάγκες.
Υστέρηση
Η δραματική υστέρηση που παρουσιάζεται στα δημόσια έσοδα από τα καπνικά είδη (τσιγάρα κ.λπ.) κατά το πρώτο επτάμηνο του έτους, σε σχέση με τις ετήσιες προβλέψεις, έχει δημιουργήσει πανικό στο οικονομικό επιτελείο. Συγκεκριμένα, στο επτάμηνο, έχουν εισπραχθεί μόλις 100 εκατ. περισσότεροι καπνικοί φόροι από πέρυσι, όταν η κυβέρνηση έχει προϋπολογίσει ότι θα εισπράξει για όλο το 2010 φόρους αυξημένους κατά 1 δις σε σχέση με το 2009. Ειδικά τον Ιούλιο, οι φόροι είναι κατά 50% λιγότεροι από τον ίδιο μήνα πέρυσι.
Η δραματική αύξηση των φόρων και κατ' επέκταση της λιανικής τιμής των τσιγάρων έχει μειώσει τις πωλήσεις και έχει στρέψει τους καπνιστές στα φθηνά σήματα.
Ήδη με τη φορολογία στο κάθε πακέτο τσιγάρων να φθάνει πλέον στο 86% της τελικής τιμής καταναλωτή, καπνοβιομηχανίες, πρατηριούχοι και λιανοπωλητές (περίπτερα, ψιλικατζίδικα κ.λπ.) διαπιστώνουν με τρόμο πως όχι μόνο μειώνονται τα έσοδά τους, καθώς μοιράζονται μόλις ένα 14% που περισσεύει, αλλά και ότι οι πωλήσεις καπνικών προϊόντων καταγράφουν σημαντική πτώση λόγω της αύξησης των τιμών. Στο πρώτο πεντάμηνο του 2010, οι πωλήσεις σε όγκο εμφανίζουν μείωση 15% και οι εκτιμήσεις είναι ότι οι επόμενοι μήνες θα είναι ακόμη πιο δύσκολοι.
«Οι ελληνικές καπνοβιομηχανίες περνάνε κυριολεκτικά δύσκολες μέρες» δηλώνει ο πρόεδρος της ΣΕΚΑΠ, κ. Δημήτρης Πράτσος, αναφερόμενος στη μείωση του τζίρου και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την ίδια την υπόσταση των επιχειρήσεων και φυσικά για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Η φθήνια «τρώει» τα έσοδα
Ο πονοκέφαλος του Υπουργείου Οικονομικών, ωστόσο, γίνεται ακόμη μεγαλύτερος, καθώς πολλοί καταναλωτές, προκειμένου να αντισταθμίσουν τις απώλειες εισοδήματος, στρέφονται στην κατηγορία των φθηνών τσιγάρων, που σήμερα με τις νέες λιανικές τιμές κοστίζουν από 2,40 έως 2,70 ευρώ ανά πακέτο. Αυτή η αλλαγή είναι ακόμη μια «θηλιά» στα δημόσια έσοδα, καθώς οι φόροι που εισπράττονται από την premium κατηγορία είναι διπλάσιοι σε σχέση με εκείνους της value. Άρα, μειωμένες πωλήσεις σημαίνει μειωμένα φορολογικά έσοδα. Δηλαδή ένα σημαντικό τμήμα των προσδοκώμενων φόρων δεν θα μπει ποτέ στα ταμεία του Δημοσίου.
Όπως προκύπτει από στοιχεία της αγοράς, μόνο κατά τους πρώτους πέντε μήνες του τρέχοντος έτους, το μερίδιο των ακριβών τσιγάρων έχει υποχωρήσει περίπου 5%, ένα ποσοστό που έχουν «κερδίσει» τα φθηνά. Πιο συγκεκριμένα, τον Ιανουάριο του 2010 το μερίδιο αγοράς της premium κατηγορίας ήταν 50%, ενώ τον Μάιο έπεσε στο 45%. Αντίστοιχα, το μερίδιο των φθηνών τσιγάρων που ήταν σχεδόν 42% τον Γενάρη, έφτασε περίπου στο 47% τον Μάιο. Σταθερά κινήθηκε η μεσαία κατηγορία, το μερίδιο αγοράς της οποίας διαμορφώνεται στο 8%. Σύμφωνα με πηγές της καπνοβιομηχανίας και των λιανοπωλητών, τα μεγαλύτερα «κέρδη» κατέγραψαν τα φθηνά τσιγάρα από τον Απρίλιο και μετά, όταν δηλαδή τα ακριβά έγιναν... πανάκριβα.