Ολόκληρο το σύστημα των ΜΜΕ (τηλεοράσεις, ραδιόφωνα, εφημερίδες, περιοδικά, ηλεκτρονικός Τύπος - sites και portals) έχει διαβρωθεί και σαπίσει από την ανεξέλεγκτη πια βουλιμία των διαφημιστικών εταιρειών που δίνουν «διαφημιστικά πακέτα», παίρνοντας απίθανα «ανταλλάγματα» (αφορολόγητα ποσά) από τα μέσα που τους πουλάνε χρόνο (τηλεοράσεις - ραδιόφωνα) και χώρο (έντυπα, ηλεκτρονικές εφημερίδες). Το newsbomb τολμά από σήμερα να ανοίξει το σκοτεινό φάκελο της αθέατης πλευράς των διαφημιστικών εταιρειών στην Ελλάδα, που εκμεταλλευόμενες την οικονομική κρίση καναλιών και εντύπων μπορούν και επιβάλουν:
o ποια τηλεοπτικά προϊόντα μπαίνουν στα ελληνικά σπίτια (σήριαλ, ριάλιτι, παιχνίδια, σόου, μεσημεριανά σκουπίδια κ.λπ.),
o ποια πρόσωπα πρέπει να παρουσιάζουν εκπομπές κατά τα γούστα των διαφημιστών,
o ποιας ποιότητας ενημέρωση πρέπει να προσφέρεται από τα κανάλια (με κεντρικό τους στόχο τα δελτία ειδήσεων),
o ποιες μεγάλες εταιρείες και τράπεζες απαγορεύεται να "ακουμπάνε" τα κανάλια γιατί είναι οι μεγάλοι πελάτες (και οι μεγάλοι προστατευόμενοι) των διαφημιστών.
Το σύστημα των «επιστροφών-εκπτώσεων» έχει εξελιχθεί στη μεγαλύτερη μάστιγα για την επιβίωση των ΜΜΕ, την αντικειμενική ενημέρωση του πολίτη και αποτελεί πλέον το μεγάλο όπλο μιας αφόρητα πιεστικής –στα όρια ενός οιονεί εκβιασμού- συμπεριφοράς των διαφημιστών σε βάρος των ΜΜΕ. Στη «διαφημιστική αγορά» είναι γνωστή η καθιερωμένη ταρίφα των «επιστροφών-εκπτώσεων», ένα σύστημα που έχουν καθιερώσει με το έτσι θέλω οι διαφημιστές από το 1990 που άρχισαν να ανθίζουν τα ιδιωτικά κανάλια και ραδιόφωνα και στηρίζεται στο δόγμα: Σου δίνω ένα διαφημιστικό πακέτο της τάδε τράπεζας ύψους 500.000 ευρώ για ένα χρόνο, θα μου επιστρέψεις το 40% ή θα μου δώσεις αντίστοιχο τηλεοπτικό χρόνο (αξίας του 40% των 500.000 ευρώ) να διαφημίζω άλλο πελάτη μου χωρίς να σου πληρώνω τίποτα. Από απόλυτα αξιόπιστες πηγές που γνωρίζουν καλά πώς διαμορφώνεται η ταρίφα για τις μεγαλύτερες διαφημιστικές εταιρείες και τα λεγόμενα media shops που μοιράζουν τα διαφημιστικά πακέτα στα κανάλια διατυπώνονται τα ακόλουθα ερωτήματα:
o Αληθεύει ότι η ΒΒDΟ GROUP GREECE (πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Τάσος Πράσινος) απαιτεί «επιστροφές» 35-40 % επί της συνολικής αξίας του ποσού που εμφανίζεται να πληρώνει στο κανάλι για το διαφημιστικό πακέτο;
o Αληθεύει ότι η ΒΟLD OGILVY (διευθύνων σύμβουλος Θόδωρος Κοτιώνης) απαιτεί «επιστροφές-εκπτώσεις» 45% ή αντίστοιχο τηλεοπτικό χρόνο του 45% της αξίας του διαφημιστικού πακέτου;
o Αληθεύει ότι η FORTUNE (πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Βασίλης Προβελεγγιάδης) συμπληρώνει την «τριάδα» αυτή, των πιο σκληρών διαφημιστικών ως προς το επίπεδο των επιστροφών, που σπρώχνουν την «αγορά» αυτή προς τα πάνω;
o Αληθεύει ότι η υπάρχει μια ομάδα οκτώ από τις σημαντικότερες διαφημιστικές που κινούνται στις επιστροφές λίγο πιο χαμηλά από τις προηγούμενες, στη ζώνη 18-22%, αλλά παρά ταύτα παραπάνω από το διπλάσιο νόμιμο όριο; Αληθεύει ότι η ομάδα αυτή απαρτίζεται από τις ακόλουθες εταιρείες:
1. LEO BURNETT: επικεφαλής ο παλαιός διαφημιστής Π. Βενέτης.
2. MC CANN: απευθείας πολυεθνική, με τον Σ. Βάτση διαχειριστή.
3. SPOT THOMSON: επικεφαλής οι Χρ. Κερασιώτης και Δ. Μαύρος –πρόκειται για το έτερον ήμισυ της ΒOLD στους κρατικούς λογαριασμούς (οι δύο εταιρείες διατηρούν και κοινό media shop), με μόνιμο πελάτη τη Ν.Δ.
4. DDB: της οικογένειας Παπαπολύζου, από τις πιο «παραδοσιακές» στο χώρο στην Ελλάδα.
5. ASHLEY & HOLMES: επικεφαλής ο Μάκης Σεριάτος.
6. ΛΕΟΥΣΗΣ: της ομώνυμης οικογένειας που την ίδρυσε και τη διαχειρίζεται.
7. UPSET: με διευθύνοντα και κυρίαρχο πρόσωπο τον Γ. Κακουλίδη, και
8. PUBLICIS: γαλλικής ιδιοκτησίας, με πελάτες τις σπουδαιότερες πολυεθνικές γαλλικής προέλευσης.
o Διαχωρίζουμε μια εταιρεία από την αρχή. Τη CIVITAS του Γ. Φλέσσα και θα μας θυμηθείτε « γιατί» στην πορεία. Πρόκειται για μια διαφορετική εταιρεία, χωρίς την κλασική δομή των υπολοίπων, η οποία μάλιστα διεκδικεί μειωμένες επιστροφές σε σχέση με τις «ανταγωνίστριές» της. Βρίσκεται διαρκώς παρά την εξουσία, χάρη στις ειδικές σχέσεις Φλέσσα. Πού οδηγούν αυτές; Λόμπυ; Σχέσεις με κέντρα του εξωτερικού;
Το πνεύμα και το γράμμα του νόμου 2328/95 που διέπει τις διαφημιστικές εταιρείες υιοθετούν την έκφραση επιβράβευση μέχρι του 9,9%. Ο σαρκασμός μιας λέξης που μπορεί και πρέπει να οδηγήσει σε οριστικά συμπεράσματα:
1. Είναι επιβράβευση το χαράτσι των διαφημιστικών στα μέσα;
2. Τηρείται το όριο και όταν δεν τηρείται πόσα χρήματα διαχειρίζονται, με ποιον τρόπο και από ποιους πάτρονες (προς ποιόν και γιατί);
3. Και, στο τέλος-τέλος, παρανομούν όλοι, κάποιοι, πολλοί, λίγοι; (αλλά μη μας πείτε κανένας).
'Ολα γίνονται χέρι με χέρι, φυσικά αποδείξεις δεν υπάρχουν και το σύστημα λειτουργεί ανενόχλητο εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια. Αυτό το άθλιο σύστημα συναλλαγών, στα όρια του νόμου (;) πιέσεων, φοροκλοπής (παρντόν, επιβράβευσης) και επιβολής των δικών τους νόμων στο τηλεοπτικό προϊόν που μπαίνει στα ελληνικά σπίτια, θα αποκαλύψει το newsbomb με μια μεγάλη δημοσιογραφική έρευνα στα άδυτα των αδύτων και στα στρατηγεία των διαφημιστικών εταιρειών.
του Παναγιώτη A. Μπόμη