18 ανατροπές σε μισθούς, ωράρια και αποζημιώσεις μέσα σε 7 μήνες

Οι αλλαγές ξεκίνησαν το Μάιο και ήδη, μετά την υπογραφή του Μνημονίου που επέβαλε τη λήψη μέτρων για τη μείωση του κόστους εργασίας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, έχουν φτάσει τις… 18, όπως προκύπτει από την ανάλυση της «ΗτΣ». Οι ανατροπές που έγιναν μέσα σε 7 μήνες:

Ανέτρεψαν ακόμη και διατάξεις που είχαν ψηφιστεί στο διάστημα αυτό (!) καταδεικνύοντας τον αποσπασματικό χαρακτήρα των παρεμβάσεων, σε αντίθεση με τη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού η οποία, έγινε οργανωμένα (με ένα νόμο για τον ιδιωτικό τομέα και έναν αντίστοιχο για το Δημόσιο).

Δημιούργησαν νέα δεδομένα στην αγορά εργασίας αλλά και σύγχυση επιτείνοντας τα φαινόμενα των παραβιάσεων και των συμφωνιών «κάτω από το τραπέζι», όπως παραδέχονται κύκλοι των εργοδοτικών οργανώσεων και των συνδικάτων.

Η συνέχεια
Το «κεφάλαιο» των αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις, παρ’ όλα αυτά, δεν έχει «κλείσει». Σε συμφωνία με την τρόικα (συμφωνία που αναμένεται να αποτυπωθεί στο νέο επικαιροποημένο Μνημόνιο) η υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Λ. Κατσέλη, έχει τουλάχιστον μία τρίμηνη προθεσμία για να βοηθήσει να «τρέξουν» οι μειώσεις των μισθών μέσω των επιχειρησιακών συμβάσεων (για να μην αλλάξει ο πρόσφατος νόμος), να θέσει αντικειμενικά κριτήρια για τον περιορισμό της επέκτασης των κλαδικών και των ομοιοεπαγγελματικών συμβάσεων στους μη συνδικαλισμένους (εργοδότες και εργαζομένους), να διευρύνει τη χρήση των ευέλικτων ωραρίων αντί των υπερωριών καθώς και των συμβάσεων ορισμένου χρόνου (για παροχή εργασίας για περισσότερο από δύο χρόνια και χωρίς αποζημίωση στη λήξη). Η συμφωνία της ηγεσίας του υπουργείου και της τρόικας, αν και είναι διπλωματικά διατυπωμένη, αποκαλύπτει το εύρος των νέων αλλαγών που θα γίνουν στο επόμενο διάστημα: «Η εφαρμογή των μέτρων παρακολουθείται και αξιολογείται και θα υπάρξουν βελτιωτικές ρυθμίσεις, εάν και όποτε αυτές χρειασθούν», τονίζεται χαρακτηριστικά.

Οι 18 αλλαγές
Στις 11 Μαΐου με το ν.3846 ο τότε υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, Α. Λοβέρδος έφερε τις εξής αλλαγές:

Τέθηκε -και εξακολουθεί να ισχύει μέχρι νεωτέρας- χρονικός περιορισμός εννέα μηνών για τις συμβάσεις έργου και ορισμένου χρόνου για παροχή εργασίας αποκλειστικά ή κατά κύριο λόγο στον ίδιο εργοδότη (για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα τεκμαίρεται ότι «υποκρύπτεται εξαρτημένη σχέση εργασίας»).

Ορίστηκε ότι ο εργοδότης που έχει περιορισμό οικονομικής δραστηριότητας, αντί απολύσεων, μπορεί να επιβάλλει ύστερα από απλή ενημέρωση - διαβούλευση σύστημα εκ περιτροπής εργασίας (για λιγότερες μέρες την εβδομάδα, λιγότερες εβδομάδες το μήνα, λιγότερους μήνες το χρόνο) για διάστημα 6 μηνών το χρόνο.

Προβλέφθηκε προσαύξηση της αμοιβής του μερικώς απασχολούμενου κατά 10% για την παροχή πρόσθετης εργασίας πέρα από τα συμφωνημένα. Η προσαύξηση για εργασία μικρότερη των 4 ωρών ημερησίως, παραμένει στο 7,5%.

Ορίστηκε ως ανώτατη διάρκεια της προσωρινής εργασίας («ενοικίαση» εργαζομένου) οι 18 μήνες.

Τέθηκε περιορισμός για τη διαθεσιμότητα των εργαζομένων (καταβολή του 1/2 της αμοιβής) διάστημα 3 μηνών κάθε φορά με δυνατότητα θέσης ξανά σε διαθεσιμότητα κάθε φορά εφόσον μεσολαβεί ένα τρίμηνο κανονικής εργασίας και αμοιβής.

Με το ν.3863 (15 Ιουλίου 2010) και πάλι ο Α. Λοβέρδος, υπό την πίεση της τρόικας, προχώρησε στις παρακάτω μεταβολές:

Αύξησε τα όρια των επιτρεπόμενων ομαδικών απολύσεων στο 5% του προσωπικού (από 2-3% που ήταν) και μέχρι 30 άτομα το μήνα σε επιχειρήσεις με προσωπικό πάνω από 150 άτομα και σε 6 απολύσεις το μήνα για τις επιχειρήσεις μέχρι 20 ατόμων.

Μείωσε κατά 50% τις αποζημιώσεις λόγω απόλυσης μέσω του περιορισμού, σε 1 έως 4 μήνες (ανάλογα με τα χρόνια εργασίας) του χρόνου προειδοποίησης του εργαζομένου από τον εργοδότη. Τα ποσά αποζημιώσεων, πλέον, είναι κλιμακωτά 1/2 μισθός έως 12 μισθοί, αντί 1 έως 24 μηνών για απόλυση χωρίς προειδοποίηση. Για διετή απασχόληση στον ίδιο εργοδότη, ο νόμος προβλέπει αποζημίωση 2 μισθών.

Καθόρισε χαμηλή αμοιβή, στο 84% του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη, για νέους ηλικίας έως 25 ετών που προσλαμβάνονται με πρόβλεψη «κάλυψης» της διαφοράς για τις εισφορές από τον ΟΑΕΔ.

Καθόρισε μισθό για τους μαθητευόμενους για διάστημα ενός χρόνου στο 70% του κατώτατου ημερομισθίου.

Μείωσε το κόστος (αμοιβή) για τις υπερωρίες. Για τη λεγόμενη υπερεργασία, δηλ. την απασχόληση την 41η ,42η, 43η, 44η και 45η ώρα την εβδομάδα με πενταήμερο και 40ωρο, η προσαύξηση μειώθηκε στο 20% (από 25%), για υπερωρία έως 120 ώρες στο 40% (από 50%), για πάνω από 120 ώρες στο 60% (από 75%) και για την αδήλωτη υπερωρία στο 80% (από 100%).

Προέβλεψε τη δυνατότητα εφαρμογής του ελαστικού δεκάωρο με συμφωνία του εργοδότη σε επίπεδο επιχείρησης ή σε συμφωνία με ένωση προσώπων (τουλάχιστον 5 εργαζομένων), αν δεν υπάρχει σωματείο. Το ελαστικό δεκάωρο μπορεί να εφαρμοστεί με αυξομείωση των ωρών (λιγότερες σε περίοδο ύφεσης και περισσότερες σε περίοδο αιχμής) για 4 μήνες το χρόνο, ή 256 ώρες και έως 32 εβδομάδες.

Επέτρεψε την πληρωμή της αποζημίωσης λόγω απόλυσης σε δόσεις από τον εργοδότη.

Ο ν. 3899 της Λ. Κατσέλη:

Εδωσε τη δυνατότητα υπογραφής ειδικών επιχειρησιακών συμβάσεων ανά επιχείρηση (καταργώντας εμμέσως την εφαρμογή των κλαδικών και ομοιεπαγγελματικών). Οι νέοι μισθοί των ειδικών επιχειρησιακών συμβάσεων μπορούν, πλέον, να «αποκλίνουν» έναντι των κλαδικών όχι όμως και έναντι της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, όπως αρχικά προέβλεπε ο νόμος για το Μνημόνιο.

Κατάργησε το δικαίωμα προσφυγής στη Διαιτησία για τους όρους εργασίας αφήνοντας «ανοικτό» το ενδεχόμενο επιβολής ωραρίων και άλλων όρων εργασίας με ατομικές «συμφωνίες» αν δεν υπάρξει μεσολάβηση. Ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας άλλαξε και περιορίστηκε στην έκδοση αποφάσεων διαιτησίας, σε περίπτωση διαφωνίας εργοδότη - εργαζομένων, μόνο για τους μισθούς.

Κατάργησε τις προσαυξήσεις ωρομισθίου 7,5% για τους μερικώς απασχολουμένους αν απασχολούνται λιγότερο από 4 ώρες την ημέρα και του 10% αν καλούνται να εργαστούν επιπλέον ώρες.

Μείωσε περαιτέρω το κόστος των αποζημιώσεων λόγω απόλυσης του ν. Λοβέρδου ειδικά όπου εφαρμόζεται επιχειρησιακή σύμβαση (αποζημίωση με βάση το νέο χαμηλό μισθό) για τους νέους (αν είναι σε δοκιμαστική περίοδο ενός έτους δεν αποζημιώνονται καθόλου) καθώς και για όσους έχουν δύο χρόνια υπηρεσίας (αν έχουν απασχοληθεί έως 2 χρόνια θα δικαιούνται αποζημίωση 1 μισθού, αντί των 2 που προέβλεπε ο νόμος Λοβέρδου).

Αύξησε από 6 σε 9 τους μήνες που μπορεί ο εργοδότης μέσα στη διάρκεια 1 χρόνου να επιβάλλει σύστημα εκ περιτροπής εργασίας «αν περιοριστούν οι δραστηριότητες και για την αποτροπή ομαδικών απολύσεων». Μόνη προϋπόθεση είναι «η προηγούμενη ενημέρωση και διαβούλευση με τους νόμιμους εκπροσώπους των εργαζομένων, σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 260/2006 και του ν. 1767/1988.», αναφέρει η διάταξη που άλλαξε τη ρύθμιση του ν. Λοβέρδου.

Αύξησε τη διάρκεια της απασχόλησης (ενοικίασης) του μισθωτού από τον έμμεσο εργοδότη στους 36 μήνες (από 18μήνες που είχε ορίσει ο ν. Λοβέρδου). Στο 36μηνο περιλαμβάνονται και οι ενδεχόμενες ανανεώσεις που γίνονται εγγράφως.