Αλλάζουν όλα στον τρόπο εφαρμογής του ΦΠΑ

Mε τρεις κινήσεις το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει να κάνει «ματ» στη φοροδιαφυγή, με στόχο την αύξηση των εσόδων από το ΦΠΑ. Συγκεκριμένα, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, στην προσπάθειά της να εξυγιάνει τα δημόσια οικονομικά, αποφεύγοντας -στο μέτρο του δυνατού- πρόσθετες επιβαρύνσεις για τους φορολογούμενους, εξετάζει θετικά πρόταση που κατατέθηκε και προβλέπει τη σύνδεση του ΦΠΑ με το μέτρο των αποδείξεων.

Κορυφαίοι παράγοντες του υπουργείου επισημαίνουν ότι πρωταρχικός στόχος για το επόμενο έτος είναι η αύξηση των εσόδων, ειδικά από την «πηγή» του ΦΠΑ, όπου καταγράφονται και οι μεγαλύτερες απώλειες, όχι μόνο λόγω των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η αγορά εξαιτίας της κρίσης, αλλά κυρίως λόγω της εκτεταμένης φοροδιαφυγής.

Στο πλαίσιο λοιπόν αυτό, μελετάται, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ανώτατο στέλεχος του υπουργείου, να εξαπολυθεί «τριπλό κυνήγι» για την αύξηση των εισπράξεων του ΦΠΑ μέσω:

* Της διεύρυνσης του «πακέτου» των αποδείξεων, οι οποίες είτε θα εκπίπτουν από το εισόδημα ή το φόρο είτε θα συνδεθούν με το αφορολόγητο όριο. Οσον αφορά, ειδικότερα, στην τελευταία πρόταση, με βάση την εισήγηση που έχει κατατεθεί στο υπουργείο, προβλέπει ότι, για να ισχύει το αφορολόγητο όριο των 12.000 ευρώ για μισθωτούς και συνταξιούχους, θα πρέπει οι συγκεκριμένοι υπόχρεοι να προσκομίζουν στην εφορία αποδείξεις ύψους τουλάχιστον 6.000 ευρώ από δικηγόρους, κομμωτήρια, εστιατόρια, γυμναστήρια κ.λπ., ενώ το ίδιο θα πρέπει να κάνουν και οι ελεύθεροι επαγγελματίες για να έχουν το αφορολόγητο των 10.500 ευρώ. Με την εφαρμογή του ανωτέρω μέτρου, εκτιμάται ότι οι όλοι οι φορολογούμενοι θα ζητούν αποδείξεις και, επομένως, θα αυξηθούν αισθητά και τα έσοδα από το ΦΠΑ. Ομως για να επιτευχθεί ο εν λόγω στόχος, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να επιβάλλεται ΦΠΑ σε όλες τις υπηρεσίες.

* Τη διεύρυνσης της βάσης επιβολής ΦΠΑ, δηλαδή εφαρμογή του σε όλους τους ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες. Το εν λόγω μέτρο κρίνεται από τα στελέχη του υπουργείου προαπαιτούμενο για την καθολική εφαρμογή του μέτρου των αποδείξεων.

Αξίζει να σημειωθεί, όπως έχει ήδη επισημάνει η «Ν» ότι η σχετική πρόταση, που βρίσκεται ήδη στα χέρια των στελεχών του υπουργείου Οικονομικών, προβλέπει μεταξύ άλλων και τα εξής:

* Κατάργηση της απαλλαγής από το ΦΠΑ της παροχής υπηρεσιών από δικηγόρους, συμβολαιογράφους, άμισθους υποθηκοφύλακες και δικαστικούς επιμελητές. Η συγκεκριμένη απαλλαγή δεν συνάδει με κάθε έννοια κοινωνικής δικαιοσύνης, όπως υποστηρίζουν και στελέχη του υπουργείου, δεδομένου ότι στην Ελλάδα όλοι οι άλλοι ελεύθεροι επαγγελματίες υπόκεινται στο ΦΠΑ. Από την άλλη εξάλλου πλευρά, θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι στις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης οι υπηρεσίες αυτές υπάγονται στο φόρο.

* Κατάργηση της απαλλαγής από το ΦΠΑ της παροχής υπηρεσιών από συγγραφείς, καλλιτέχνες και ερμηνευτές έργων τέχνης εκτός από αυτές που παρέχονται απευθείας στο κοινό. Με δεδομένο ότι πρόκειται για παροχή υπηρεσιών σε ενδιάμεσα, όπως επισημαίνουν οι εισηγητές της συγκεκριμένης πρότασης, η υπαγωγή αυτών των υπηρεσιών στο ΦΠΑ δεν προκαλεί ουδεμία πρόσθετη επιβάρυνση, λόγω του δικαιώματος έκπτωσης του φόρου των εισροών.

* Της καθολικής χρήσης ταμιακών μηχανών από τα βενζινάδικα, τους εκμεταλλευτές ταξί κ.λπ.

Πρώτη συνεδρίαση

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι ανωτέρω προτάσεις θα αποτελέσουν, την επόμενη εβδομάδα, αντικείμενο της ομάδας εργασίας που έχει ως έργο το σχεδιασμό του πακέτου μέτρων για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής.

Επισημαίνεται ότι, χθες, συνεδρίασαν για πρώτη φορά οι τρεις ομάδες εργασίας που θα ασχοληθούν με τη:

* φορολογία φυσικών προσώπων

* φορολογία κεφαλαίου - περιουσίας

* ελεγκτικές διαδικασίες - φοροδιαφυγή.

Η πρώτη συνεδρίαση, όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν μέλη των συγκεκριμένων επιτροπών, ήταν «αναγνωριστική, συνάντηση γνωριμίας», καθώς δεν έγινε διάλογος επί της ουσίας, παρά μόνο εξετάστηκαν οι προτάσεις των πολιτών που έχουν κατατεθεί στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης και θα αποτελέσουν και τους κατευθυντήριους άξονες, επί των οποίων θα ασχοληθούν οι ομάδες εργασίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι κατευθύνσεις για τη φορολόγηση των φυσικών προσώπων είναι οι εξής:

* ενιαία προοδευτική τιμαριθμοποιημένη φορολογική κλίμακα για όλα τα εισοδήματα,

* φορολόγηση των διανεμόμενων κερδών στην κλίμακα των φυσικών προσώπων,

* κατάργηση αυτοτελούς φορολόγησης και χαριστικών φοροαπαλλαγών,

* γενίκευση του «πόθεν έσχες» στις φορολογικές δηλώσεις, χωρίς αναδρομική ισχύ κατά τον πρώτο χρόνο εφαρμογής του συγκεκριμένου μέτρου,

* λογιστικός προσδιορισμός των εισοδημάτων, χωρίς να αποκλείεται και η επαναφορά των αντικειμενικών κριτηρίων,

* σύστημα έκπτωσης φόρων μέσω αποδείξεων,

* φορολόγηση της υπεραξίας από βραχυχρόνιες χρηματιστηριακές συναλλαγές με συμψηφισμό των ζημιών.

Οσον αφορά στη φορολόγηση της μεγάλης ακίνητης περιουσίας, οι κατευθύνσεις που έχουν δοθεί είναι οι εξής:

* εφαρμογή, από το 2010, της προοδευτικής φορολόγησης της μεγάλης ακίνητης περιουσίας,

* επαναφορά του φόρου κληρονομιάς και γονικών παροχών με υψηλότερο αφορολόγητο,

* αποτελεσματική φορολόγηση των offshore ακινήτων.

Από την άλλη πλευρά, η ομάδα εργασίας που ασχολείται με την αποτελεσματικότερη λειτουργία των ελεγκτικών υπηρεσιών και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, θα κινηθεί στις εξής κατευθύνσεις:

* κατάρτιση από τη ΓΓΠΣ προγράμματος στοχευμένων διασταυρώσεων και διεξαγωγή φορολογικών ελέγχων στη βάση των ευρημάτων,

* έλεγχος «πόθεν έσχες» σε όλους τους εφοριακούς και παύση καθηκόντων σε όσους αποδεικνύεται ότι δεν δικαιολογούνται τα περιουσιακά τους στοιχεία από τα εισοδήματά τους,

* ηλεκτρονική παρακολούθηση της αγοράς των καυσίμων, για την πάταξη του λαθρεμπορίου

* ηλεκτρονική και τεχνολογική υποστήριξη των φορολογικών διοικήσεων,

* επέκταση των διαδικτυακών υπηρεσιών και των συστημάτων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης για την παροχή πρόσθετων υπηρεσιών στους φορολογούμενους,

* δημοσιοποίηση εισοδημάτων και φόρου από εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθερα επαγγέλματα στο Διαδίκτυο (εφαρμογή ν. 2238/1994).

Αντικρουόμενες απόψεις για τη μεταρρύθμιση

Αντικρουόμενες είναι οι απόψεις των πολιτών, όσον αφορά στις προτάσεις που έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της κυβέρνησης, για τη φορολογική μεταρρύθμιση. Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι τα σχόλια ξεπερνούν τις 7.000, γεγονός που πιστοποιεί το ενδιαφέρον των πολιτών για τις αλλαγές που θα επέλθουν στο φορολογικό σύστημα.

Ενα μάλιστα από τα θέματα που συγκεντρώνει και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον των πολιτών είναι αυτό των αποδείξεων και της σύνδεσής τους με το αφορολόγητο όριο.

Από την επεξεργασία των σχολίων, που έχουν καταθέσει απλοί πολίτες, ελεύθεροι επαγγελματίες και επιτηδευματίες, προκύπτει ότι η σύνδεση των αποδείξεων με το αφορολόγητο όριο θα είναι δύσκολο να εφαρμοστεί από το επόμενο έτος.

Δεν είναι λίγοι εξάλλου αυτοί που θεωρούν ότι το μέτρο θα θίξει τα χαμηλά εισοδήματα, ενώ αρκετοί κρίνουν ότι, στην περίπτωση που υιοθετηθεί η πρόταση για τη σύνδεση αποδείξεων - αφορολογήτου ορίου, θα πρέπει να υπάρξει η μεγαλύτερη δυνατή διεύρυνση του «πακέτου» των αποδείξεων και σίγουρα σε αυτές να συμπεριληφθούν και οι αποδείξεις από τα super market.

Οσον αφορά στη διεύρυνση του «πακέτου» των αποδείξεων, η πλειονότητα των πολιτών προτείνει να εκπίπτουν στο σύνολό τους, ανεξάρτητα από πού προέρχονται, ενώ πολλοί, λαμβάνοντας ως βάση ότι το αφορολόγητο όριο θα παραμείνει στα 12.000 ευρώ για μισθωτούς και συνταξιούχους ή στα 10.500 ευρώ για ελεύθερους επαγγελματίες, ζητούν να αυξάνεται ανάλογα με το ύψος των αποδείξεων που προσκομίζει ο κάθε φορολογούμενος.

Αυτοτελής φορολόγηση

Εντύπωση προκαλεί ότι καταγράφεται μεγάλη αντίδραση, με βάση τα σχόλια των πολιτών, για την κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης και την ένταξη των συγκεκριμένων εισοδημάτων στην κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. Το μεγαλύτερο ποσοστό των πολιτών τάσσεται υπέρ της διατήρησης του εν λόγω καθεστώτος, καθώς, στις περισσότερες περιπτώσεις, αφορά εργασία που γίνεται κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες. Βέβαια, και γι' αυτό το θέμα δεν είναι λίγες οι φωνές που ζητούν την πλήρη κατάργηση της αυτοτελούς φορολόγησης, αφού θεωρούν ότι είναι «άδικη» και έχει θεσπιστεί για να ευνοήσει συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες.

Κληρονομιές

Θετικές είναι οι γνώμες των πολιτών όσον αφορά στην επαναφορά του φόρου κληρονομιών και γονικών παροχών με υψηλότερο αφορολόγητο όριο, το οποίο η πλειονότητα θεωρεί ότι θα πρέπει να κινείται στις 300.000 - 350.000 ευρώ, ενώ έντονη είναι η απαίτηση να περιοριστούν οι φόροι που βαρύνουν σήμερα τα ακίνητα.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΡΟΣ