Τα οικολογικά κτίρια του μέλλοντος

Οι μεγάλες κλιματικές αλλαγές είναι προ των πυλών και οι αιτίες που τις προκαλούν πολλές, με κυριότερη εκείνη της ανθρώπινης δραστηριότητας. Μάλιστα, σε δημοσίευμα της ιστοσελίδας της Deutsche Welle («DW»), αναφέρεται πως, σύμφωνα με έρευνα του ΟΗΕ, το 40% των ατμοσφαιρικών ρύπων προέρχονται από κακά μονωμένα σπίτια αλλά και από τη θέρμανση με πετρέλαιο.

Κι ενώ, όπως επισημαίνεται, οι πολιτικοί έδειξαν, πρόσφατα στην Κοπεγχάγη, πως δεν είναι ακόμη σε θέση να παρουσιάσουν πειστικές λύσεις για το σημαντικό αυτό ζήτημα, οι κοινωνίες των πολιτών θέτουν ήδη το ερώτημα: πώς πρέπει να είναι τα σπίτια του μέλλοντος, ώστε να μπορούν να χαρακτηριστούν φιλικά προς το περιβάλλον;

Σύμφωνα, πάντως, με το δημοσίευμα, μία πρόταση «πράσινης αρχιτεκτονικής» έρχεται από την Ισπανία. Πρωτοπόρος στον τομέα αυτό θεωρείται ο αρχιτέκτονας Ενρίκ Ρουίς Χέλι, ο οποίος μαζί με τον οικονομολόγο Τζέρεμι Ρίφκιν, προπαγανδίζουν ήδη ένα είδος «πράσινου συμβολαίου», το οποίο - όπως υποστηρίζουν - πρέπει να ισχύσει ανάμεσα σε αρχιτέκτονες, πολεοδόμους και πολίτες.

Έμφαση σε ειδικές καινοτομίες

«Προς το παρόν η γεωπολιτική καθορίζει το σύστημα», είπε πρόσφατα ο Ενρίκ Ρουίς Χέλι, μιλώντας στο πολιτιστικό κέντρο Σάντα Μόνικα της Βαρκελόνης και πρόσθεσε: «Πρέπει όμως να περάσουμε στην πολιτική της γεώσφαιρας. Δεν πρόκειται πλέον για σχέσεις μεταξύ κρατών. Προβλήματα, όπως η αλλαγή του κλίματος, ο χρηματοπιστωτικός τομέας, είναι παγκόσμια. Οι τυφώνες δεν γνωρίζουν σύνορα. Στο σύστημα αυτό πρέπει να συμπεριφερθούμε με υπευθυνότητα και αυτονομία. Και η μεγαλύτερη ανεξαρτησία είναι η ενεργειακή».

Ούτε λίγο, ούτε πολύ, ο Ρουίς Χέλι ζητά - στο μανιφέστο που συνέταξαν με τον οικονομολόγο Τζέρεμι Ρίφκιν και συναδέλφους τους από την Ασία, την Ευρώπη και την Αμερική - μία «πράσινη επανάσταση στην αρχιτεκτονική». Θεωρεί, μάλιστα, πως δική του αποστολή δεν είναι η κατασκευή μονοκατοικιών με μηδενική κατανάλωση ενέργειας, αλλά το να υποδεικνύει το μέλλον. Οι κατασκευές του είναι δείγματα συνδυασμού υψηλής τεχνολογίας, ντιζάιν και προστασίας φυσικών πόρων.

«Δεν πρόκειται μόνο για φιλοσοφικές - είπε χαρακτηριστικά - αλλά και για τεχνολογικές καινοτομίες. Όπως για παράδειγμα η φωτοβολταϊκή εγκατάσταση, που ανάλογα με το μέγεθος της μπαταρίας μπορεί να εκπέμπει φως σε διάφορα χρώματα. Το νέο στο a new green deal είναι ότι προωθεί αυτή την κουλτούρα των καινοτομιών, για πατέντες των οποίων η προτεραιότητα δεν είναι η προστασία τους αλλά το να τις μοιραστούν με άλλους».

Διαδραστική αρχιτεκτονική

Ένα απτό δείγμα της σύλληψής του αυτής είναι το τεχνολογικό κέντρο MediaTic στη Βαρκελόνη. Η πρόσοψή του κοστίζει 27 εκατομμύρια ευρώ και είναι ένα είδος μωσαϊκού από τρίγωνα μαξιλάρια καλυμμένα με την πλαστική ύλη EFTE. Είναι γεμάτα με άζωτο και ανάλογα με την ακτινοβολία του ήλιου διαστέλλονται ή συστέλλονται, ρυθμίζοντας έτσι τη σωστή θερμοκρασία στο σωστό χρόνο, δίνοντας ταυτόχρονα στο κτίριο και ένα ανεπανάληπτο προφίλ.

Είναι αυτό που ο Καταλανός αρχιτέκτονας χαρακτήρισε, μιλώντας στη «ΝΒ», ως αισθητική του 21ου αιώνα. «Αν είναι η ενέργεια που γράφει το σενάριο για ένα κτίριο», πρόσθεσε ο Ρουίς Χέλι, «τότε έχουμε μια αρχιτεκτονική περφόρμανς, ζωντανή, υβριδική, μια διαδραστική αρχιτεκτονική, η οποία είναι ικανή να μεταλλάσσεται».