Η Αμερική χρειάζεται το Πακιστάν

Στη διάρκεια των σχεδόν εννέα χρόνων που έχει διαρκέσει ο πόλεμος της Αμερικής στο Αφγανιστάν, κάθε σκεπτόμενος παρατηρητής έχει μια πάγια ανησυχία. Μπορεί η Αμερική να βασιστεί στο Πακιστάν; Μπορούν οι σύμμαχοί μας σε αυτή την ταραγμένη χώρα να εξασφαλίσουν ότι οι Ταλιμπάν δεν θα βρίσκουν καταφύγιο στις συνοριακές περιοχές; Τουλάχιστον προσπαθούν καθόλου;

Η δημοσίευση τεράστιου όγκου διαβαθμισμένων εγγράφων, σχετικών με τον πόλεμο στην ιστοσελίδα wikileaks εγείρει πολλά ερωτήματα, αλλά κανένα δεν είναι σημαντικότερο από αυτά που αφορούν το Πακιστάν. Η κυβέρνηση Ομπάμα έχει υποβαθμίσει γενικά την αξία των διαρροών, αλλά ανώτατοι αξιωματούχοι συμφωνούν ότι το κλείσιμο των στρατοπέδων των ανταρτών από το Πακιστάν είναι ζήτημα απολύτως καθοριστικής σημασίας.

«Αυτά τα καταφύγια είναι το μεγάλο ερώτημα που θα κρίνει την επιτυχία μας», δήλωσε ο Αμερικανός σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, στρατηγός Τζιμ Τζόουνς σε συνέντευξη που παραχώρησε τη Δευτέρα στον Λευκό Οίκο. Σημείωσε ότι οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούν τα καταφύγια αυτά για να επανεξοπλιστούν, για να εκπαιδευτούν, για να ανασυνταχθούν και να συλλέξουν πληροφορίες, θέτοντας εμπόδια στην αμερικανική στρατηγική.

Οι Πακιστανοί αρνούνται ότι οι μυστικές τους υπηρεσίες βοηθούν τους Ταλιμπάν και τονίζουν ότι οι πληροφορίες του Wikileaks στερούνται επεξεργασίας και πληρότητας.

Ομως, παραμένει το γεγονός ότι οι Ταλιμπάν επιχειρούν ορμώμενοι από βάσεις στο εσωτερικό του Πακιστάν - και οι επιθέσεις τους κλιμακώνονται. Αν αυτό δεν αλλάξει, η αμερικανική προσπάθεια στο Αφγανιστάν έχει μεγάλες πιθανότητες να αποτύχει.

Ο Τζόουνς επαίνεσε τον πακιστανικό στρατό για τις διευρυμένες επιχειρήσεις που διενεργεί τους τελευταίους 18 μήνες στις συνοριακές περιοχές, αλλά τόνισε: «Υπάρχουν πολλά ακόμη που πρέπει να γίνουν και λίγος χρόνος για να γίνουν».

Ο Τζόουνς υποστήριξε ότι το σημείο καμπής ήρθε το 2006, όταν ο πακιστανικός στρατός προχώρησε σε συμφωνία με τους αρχηγούς των φυλών, η οποία επέτρεπε στους Ταλιμπάν να περνούν ανενόχλητοι τα σύνορα από το Αφγανιστάν προς το Πακιστάν αν δεν εξαπέλυαν επίθεση εναντίον του πακιστανικού στρατού. Η «λεωφόρος προς το Πακιστάν» επέτρεψε στους Ταλιμπάν να ανακτήσουν τη δυναμική τους, την περίοδο 2007 - 2009. Αυτή τη δυναμική προσπάθησε να ανακόψει ο πρόεδρος Ομπάμα με την αύξηση του όγκου των αμερικανικών στρατευμάτων που υπηρετούν στο Αφγανιστάν.

Η αιμορραγία πληροφοριών μέσω Wikileaks προξένησε ιδιαίτερη ζημία εν μέρει, γιατί συνέπεσε με την επιδείνωση του κλίματος στην Ουάσιγκτον. Ακόμη και αξιωματούχοι που υποστηρίζουν τον πόλεμο ανησυχούν ότι δεν θα σημειωθεί επιτυχία, ούτε καν οριακή επιτυχία, μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα.

Οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου δηλώνουν ότι το ζητούμενο στο Αφγανιστάν είναι μια «αποδεκτή τελική κατάσταση πραγμάτων», όχι μια νίκη. Αυτή η κατάσταση συνίσταται στην κατοχύρωση μεγαλύτερων επιπέδων ασφάλειας με τη βοήθεια του αφγανικού στρατού και της αστυνομίας, καθώς και της «τοπικής αστυνομίας» της κάθε φυλής. Κινητήριος μοχλός θα είναι η διαδικασία συμφιλίωσης στην οποία μεσολαβητικό ρόλο θα αναλάβει και το Πακιστάν.

Κυβερνητικοί αξιωματούχοι συμφωνούν ότι απαιτούνται διπλωματικές επαφές με τον εχθρό, αλλά δεν θεωρούν ότι οι Ταλιμπάν είναι πρόθυμοι για κάτι τέτοιο - πλην μιας πιθανής εξαίρεσης. Πάντως, ο Τζόουνς σημείωσε ότι οι Ταλιμπάν δεν θα δυσκολευτούν να εκπληρώσουν έναν από όρους που έχουν θέσει οι ΗΠΑ για τις διαπραγματεύσεις, που είναι η αποκήρυξη της Αλ Κάιντα. «Σε γενικές γραμμές οι Ταλιμπάν δεν εντάχθηκαν ποτέ στην παγκόσμια τζιχάντ και δεν φαίνεται να διαθέτουν φιλοδοξίες πέραν της περιοχής τους», δήλωσε.

Ανώτατοι αξιωματούχοι διέψευσαν μια άλλη φερόμενη ως αποκάλυψη του Wikileaks - ότι οι Ταλιμπάν χρησιμοποιούν φορητούς εκτοξευτές πυραύλων για την κατάρριψη αμερικανικών ελικοπτέρων. Ενας αξιωματούχος δήλωσε ότι δεν υπάρχει αξιόπιστη επιβεβαίωση των σχετικών αναφορών, αλλά τόνισε ότι οι πύραυλοι αυτοί «θα αποτελούσαν ουσιώδη αλλαγή στις παραμέτρους του πεδίου της μάχης». Ως προς τις πρόσφατες φήμες σύμφωνα με τις οποίες το Ιράν μπορεί να βρίσκεται πίσω από την αποστολή τέτοιων πυραύλων, ο αξιωματούχος είπε ότι δεν υπάρχει επιβεβαίωση. Προσέθεσε όμως ότι αν τέτοιου είδους όπλα, ικανά να αλλάξουν το σκηνικό, εισέρχονταν στο Αφγανιστάν «δεν θα μπορούσαμε να καθίσουμε με σταυρωμένα χέρια»

Συνήθως είναι λάθος να προσπαθεί κανείς να κρίνει την έκβαση μιας μακρινής σύγκρουσης, βασιζόμενος σε αποσπασματικές πληροφορίες. Αυτή τη στιγμή, όμως, οποιοσδήποτε παρατηρητής θα έλεγε ότι τα πράγματα στο Αφγανιστάν πηγαίνουν στραβά, ότι η στρατηγική που ακολουθούν οι ΗΠΑ εναντίον των ανταρτών δεν έχει αποδείξει την αξία της και ότι η υπομονή της αμερικανικής κοινής γνώμης εξαντλείται.

Αυτό μας φέρνει πίσω στις επιχειρήσεις για την καταστροφή των καταφυγίων των Ταλιμπάν στο Πακιστάν. Το ότι μια τέτοια αβέβαιη επιλογή, που εξαρτάται από τη συνεργασία ενός απρόθυμου συμμάχου είναι η μεγαλύτερη ελπίδα των ΗΠΑ για να επιτευχθεί η «αποδεκτή τελική κατάσταση πραγμάτων», αποτελεί μέτρο των στρατηγικών δυσκολιών των ΗΠΑ.