Ο «Μαύρος Σεπτέμβρης» των νοικοκυριών

Η απελπιστική κατάσταση των ελληνικών νοικοκυριών θα κυριαρχήσει το προσεχές χρονικό διάστημα στην οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας.

Το επερχόμενο φθινόπωρο αναμένεται να είναι εποχή κοινωνικών εντάσεων και οικονομικών ανασφαλειών, καθώς αρχίζουν να διαφαίνονται στον οικογενειακό προϋπολογισμό οι ελλείψεις από τις περικοπές που έχει επιβάλει η κυβερνητική πολιτική.

Ταυτόχρονα, πάνω από τα ελληνικά νοικοκυριά επικρέμεται η απειλή νέων σκληρών μέτρων, καθώς η πρόσφατη έκθεση της Κομισιόν, με την οποία γίνεται εισήγηση για την απόδοση του δεύτερου μέρους του δανείου της τρόικας προς τη χώρα μας, περιέχει υποσημειώσεις, από τις οποίες γίνεται σαφές ότι τα νέα μέτρα είναι προ των πυλών.

Μέτρα που θα αφήσουν στο απυρόβλητο τους ισχυρούς και θα πλήξουν εκ νέου τους μικρούς, οι οποίοι επλήγησαν ήδη βίαια από τις διαδοχικές αυξήσεις στο κόστος ζωής.

Το πανάκριβο καλάθι της νοικοκυράς

Δυσβάστακτο είναι το κόστος διαβίωσης μιας μέσης ελληνικής οικογένειας, σε σημείο που πολλοί να θεωρούν «μαγική πράξη» την επιβίωση.

Κατά 6% αυξήθηκε μέσα σε έναν χρόνο το κόστος για το οικογενειακό καλάθι ενός μεσαίου ελληνικού νοικοκυριού, σύμφωνα με έρευνα του Ελληνικού Κέντρου Καταναλωτών.

Συγκεκριμένα, ενώ τον Ιούλιο του 2009, το λεγόμενο οικογενειακό καλάθι κόστιζε 1977,44 ευρώ, έναν χρόνο αργότερα, τον Ιούλιο του 2010, μια οικογένεια χρειάστηκε για να το γεμίσει 2087,05 ευρώ.

Αναλυτικότερα, τη μεγαλύτερη αύξηση παρουσίασαν τα αλκοολούχα ποτά και ο καπνός κατά 19%, οι μεταφορές, ομοίως, κατά 19%, η στέγαση κατά 8% και οι επικοινωνίες κατά 5%. Πτώση στις καταθέσεις τον Ιούλιο.

Αβάσταχτη φορολογία

Η απελπιστική κατάσταση στην οποία βρίσκονται τα ελληνικά νοικοκυριά, που μόλις και μετά βίας τα βγάζουν πέρα, προκαλείται κυρίως και πρωτίστως από την κυβερνητική φορολογική πολιτική αφαίμαξης των μικρών και μεσαίων εισοδημάτων.

Η Ελλάδα, παρότι είναι μια χώρα βουτηγμένη στην ύφεση και στην υπανάπτυξη, είναι πρωταθλήτρια στις έμμεσες φορολογίες και στον πληθωρισμό. Ένας πληθωρισμός που είναι σαφώς φορολογικός και όχι αποτέλεσμα οικονομικής ευημερίας, η οποία πόρρω απέχει από το να περάσει τα ελληνικά σύνορα.

Ουσιαστικά, τουλάχιστον το 4% από τις 5,5 μονάδες του τρέχοντος πληθωρισμού οφείλεται στην έμμεση φορολογία που έχει επιβληθεί από το μνημόνιο της τρόικας.

Η μεταβολή του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, από 0,6% πέρυσι τον Ιούλιο και 2,4% φέτος τον Ιανουάριο, έφτασε σε 5,5% τον φετινό Ιούλιο μόνο και μόνο λόγω της επιδρομής σε έμμεσους φόρους και ΦΠΑ.

Υπερχρεωμένα και άνεργα νοικοκυριά

Τη στιγμή που το μεγαλύτερο ποσοστό των ελληνικών νοικοκυριών «χρωστά τα μαλλιά της κεφαλής του» στις τράπεζες, είτε από στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια είτε από επιχειρηματικές ενέργειες και υπερχρέωση των πιστωτικών καρτών, η έκρηξη των ποσοστών της ανεργίας θα επιφέρει οσονούπω δραματικές καταστάσεις στην ελληνική κοινωνία.

Με ανεργία που τον Μάιο του 2010 έφθασε στο 12% από 8,5% τον αντίστοιχο μήνα του 2009 και τις εκτιμήσεις των ειδικών για εκτόξευσή της σε σύντομο διάστημα στο 20%, είναι απορίας άξιον πώς θα λειτουργήσει το οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο της χώρας. Οι Έλληνες είχαν μάθει να ζουν με δανεικά, τα οποία, όμως, πλήρωναν, καθώς εργάζονταν.

Τώρα, με στρατιές ανέργων, με ύφεση αφρικανικής χώρας (3,5%), αλλά πληθωρισμό πλούσιου κράτους (5,5%), χρειάζεται ένα νέο πυθαγόρειο θεώρημα, για να λυθεί η απλή αυτή εξίσωση: Πώς θα επιβιώσει ο Έλληνας, όντας άνεργος και καταχρεωμένος;

Πτώση στις καταθέσεις

Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει το μέσο ελληνικό νοικοκυριό «φωτογραφίζονται» στις τραπεζικές καταθέσεις, οι οποίες για τον Ιούλιο σημείωσαν δραματική υποχώρηση, σε ποσοστό που άγγιξε το 10%.

Σε πραγματικούς αριθμούς, η μείωση στις καταθέσεις ξεπέρασε τα 4 δισεκατομμύρια ευρώ, συμπαρασύροντας και τα «υπόλοιπα» στα 244 δισεκατομμύρια ευρώ.

Είναι σαφές πλέον ότι η συντριπτική πλειονότητα του μέσου Έλληνα δεν έχει λεφτά για αποταμίευση, καθώς «τρώει» από τα έτοιμα, γιατί τα μηνιαία εισοδήματα δεν επαρκούν για να περάσει τον μήνα.

Από την άλλη, η αίσθηση ανασφάλειας για το τραπεζικό σύστημα κάνει πολλούς να τοποθετούν τα χρήματα σε θυρίδες, θυσιάζοντας για ένα διάστημα τους τόκους των καταθέσεων.

Διαδοχικά πλήγματα για την ελληνική οικονομία

Η ελπίδα που υπήρχε για μικρή ανάσα στην ελληνική οικονομία από τις «εισφορές» της βαριάς βιομηχανίας του τόπου του τουρισμού φαίνεται, προς το παρόν, ότι εξανεμίζεται.

Τα έσοδα από τον τουρισμό για τον Ιούλιο του 2010 υπέστησαν σημαντικότατη πτώση κατά 16%, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος.

Στο δε επίπεδο του εξαμήνου, η πτώση ανέρχεται στο 11,9%, ενώ σε μήκος διετίας φθάνει το 24%.

Η εξέλιξη αυτή προσθέτει επιπλέον προβλήματα στο οικονομικό επιτελείο, που αναζητεί εναγωνίως έσοδα, αφού καθίσταται αμφίβολο αν θα εισπράξει τελικά από τις τουριστικές επιχειρήσεις το ΦΠΑ που προσδοκά.

Βεβαίως, η ραγδαία πτώση της τουριστικής κίνησης και κατ' επέκταση των εσόδων δεν ήρθε με παρθενογένεση, αλλά είναι σαφές «ελληνικό έργο». Αυτό εξηγείται με απλό τρόπο. Ενώ η χώρα μας είναι ένα δημοφιλής τουριστικός προορισμός, δεν επιλέγεται από τους ξένους, καθώς αυτοί προτιμούν τις ανταγωνιστικές χώρες, όπως η Τουρκία και η Κροατία, που είναι σαφώς φθηνότερες. Και είναι φθηνότερες, διότι σε καμία από αυτές δεν αυξήθηκε ο ΦΠΑ κατά 4 ποσοστιαίες μονάδες στο 23% από τις αρχές του έτους, αναγκάζοντας τους τουρίστες να πληρώνουν διπλά και τριπλά τα έξοδα των διακοπών τους στην Ελλάδα

Και ένα θετικό

Μείωση 39,7% σημείωσε το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου του 2010, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2009 έναντι ετήσιου στόχου μείωσης κατά 39,5%.
Έτσι, το επτάμηνο, το έλλειμμα διαμορφώθηκε στα 12.100 εκατ. ευρώ από 20.050 εκατ. ευρώ στο αντίστοιχο διάστημα του 2009 και κινείται εντός των στόχων που έχουν τεθεί. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους για την εξέλιξη του κρατικού προϋπολογισμού.

Το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του πρώτου επταμήνου του 2010, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Οικονομικών, οφείλεται τόσο στη μείωση των δαπανών όσο και στην αύξηση των εσόδων και έχει επιτευχθεί, πριν ακόμη αποδώσουν πλήρως τα δημοσιονομικά μέτρα του 2010, όπως για παράδειγμα η αύξηση του ΦΠΑ κατά δύο μονάδες που ισχύει από την 1η Ιουλίου του 2010.