Η εκδίκηση της πολιτικής

Του Σταυρου Λυγερου

Είναι εξόφθαλμο ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να δανειστεί από τις αγορές. Ακόμα και αν βρεθούν δανειστές, το επιτόκιο είναι απαγορευτικό. Κατά συνέπεια, η προσφυγή στον ευρωπαϊκό μηχανισμό (και στο ΔΝΤ) έχει καταστεί μονόδρομος. Οι διαπραγματεύσεις για τους όρους είναι άνισες. Το μόνο επιχείρημα της κυβέρνησης Παπανδρέου για να μην της επιβληθούν ασφυκτικά μέτρα είναι η επίκληση του πιθανού κινδύνου μιας ανατροφοδοτούμενης ύφεσης. Μια τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε την Ελλάδα σε πτώχευση με όλα τα αρνητικά που αυτή συνεπάγεται για τις ευρωπαϊκές τράπεζες που διαθέτουν ελληνικά ομόλογα και βεβαίως για το ευρώ.

Σε κάθε περίπτωση, το βαρύ κόστος θα το πληρώσει η ελληνική κοινωνία και κυρίως τα μικρομεσαία στρώματα. Τώρα που ήρθε η ώρα του λογαριασμού, θα πληρώσουν πανάκριβα την όποια μικρή συμμετοχή στο «πάρτι» ή τουλάχιστον το γεγονός ότι ανέχθηκαν το κλεπτοκρατικό, σπάταλο, ανορθολογικό και αυθαίρετο μοντέλο ανάπτυξης, που σήμερα καταρρέει. Οι κατάρες για το διεφθαρμένο πολιτικό σύστημα και η απαίτηση να επιστραφούν τα κλεμμένα από μόνες τους δεν ωφελούν. Δεν είναι τίποτα περισσότερο από αδιέξοδες εκδηλώσεις οργής, που μάλιστα δεν ευνοούν τον αναγκαίο αναστοχασμό.

Είναι γεγονός ότι τη μερίδα του λέοντος από το γιγαντιαίο ποσό που εμφανίζεται ως δημόσιο χρέος την έχουν ιδιοποιηθεί τα μεγάλα «ψάρια» της διαπλοκής. Το διόλου ευκαταφρόνητο υπόλοιπο, όμως, διαχύθηκε ποικιλοτρόπως στα χαμηλότερα επίπεδα της κοινωνικής πυραμίδας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο συντηρήθηκε και σ’ αυτά τα επίπεδα μία τηρουμένων των αναλογιών οικονομική άνεση, η οποία μάλιστα παρήγαγε ξιπασμένες και νεοπλουτίστικες συμπεριφορές. Ετσι εξασφαλίσθηκε η μακρόχρονη ιδεολογική συναίνεση της κοινωνίας σε μία πορεία, η οποία με μαθηματική ακρίβεια οδηγούσε στον γκρεμό.

Η κρίσιμη διαφορά είναι πως τα μεγάλα «ψάρια» έχουν διεξόδους, ενώ τα μικρά όχι. Εχει αποδειχθεί ιστορικά ότι όποτε η «μικροαστική θάλασσα» μιμείται την τηλεοπτική καρικατούρα των πλουσίων, στο τέλος πληρώνει δυσβάσταχτο λογαριασμό. Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι επανάληψη με άλλη μορφή και σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα αυτού που συνέβη με τη φούσκα του Xρηματιστηρίου 10 χρόνια πριν. Τότε λεηλατήθηκαν οι οικονομίες όσων ανοήτως πίστεψαν ότι θα έβγαζαν τζάμπα χρήμα. Τώρα, δυστυχώς, τα βάρη πέφτουν επί της κεφαλής δικαίων και αδίκων. Θα υποστούν επώδυνη αφαίμαξη και οι εργατικοί και οι συνεπείς.

Στην πραγματικότητα, αποδεικνύεται με δραματικό τρόπο η καθοριστική σημασία που έχει για τη ζωή του καθενός η πολιτική. Κατά μία έννοια, η πολιτική μάς εκδικείται, επειδή πάψαμε να είμαστε επί της ουσίας πολίτες. Αρνηθήκαμε την ευθύνη μας για τα Κοινά. Εκφυλιστήκαμε σε ψηφοφόρους - πελάτες των κομμάτων, είτε κλειστήκαμε αυτάρεσκα στον κάθε μικρόκοσμό μας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο αφήσαμε να καθορίζουν τις τύχες μας συνήθως θλιβεροί και ενίοτε άθλιοι επαγγελματίες πολιτικάντηδες, αρκετοί εκ των οποίων σήμερα ανερυθρίαστα κουνάνε το δάχτυλο στην κοινωνία.