Το φονικό ρεσάλτο μεγάλωσε το χάσμα που χωρίζει τους φιλελεύθερους από τους ορθόδοξους εβραίους

Για τους εβραίους των Ηνωμένων Πολιτειών το καταστροφικό για το Ισραήλ επεισόδιο στην ανοιχτή θάλασσα την περασμένη Δευτέρα μεγάλωσε το χάσμα που όλο και περισσότερο τους χωρίζει σε δύο στρατόπεδα. Στην ιστοσελίδα της Αmerican Ιsrael Ρublic Αffairs Committee, η οποία εκπροσωπεί το γηραλέο εβραϊκό κατεστημένο της Αμερικής, η αιματηρή ιστορία έχει τίτλο «Ακραίοι υποστηρικτές της Χαμάς χτύπησαν και μαχαίρωσαν ισραηλινούς στρατιώτες». Ο θάνατος εννέα ανθρώπων που διαμαρτύρονταν για τον αποκλεισμό της Γάζας από το Ισραήλ ούτε σε υπότιτλο αναφέρεται!

Αντίθετα, η ιστοσελίδα του J Street, της αμερικανοεβραϊκής ομάδας η οποία υποστηρίζει ενεργητικά την ύπαρξη δύο κρατών στη Μέση Ανατολή και επικρίνει τις προσπάθειες του Ισραήλ να αποτρέψει μια τέτοια λύση, εκφράζει μια εντελώς διαφορετική ευαισθησία. Η καταστροφική ενέργεια, γράφει η J Street, «είναι μέρος των συνεπειών του αντιπαραγωγικού ισραηλινού αποκλεισμού της Γάζας». Και στην ιστοσελίδα του Αmericans for Ρeace Νow, μιας άλλης αμερικανοεβραϊκής ομάδας η οποία συνδέεται με το κίνημα ειρήνης του Ισραήλ, η ναυτική επιχείρηση χαρακτηρίζεται «νέο κατρακύλισμα στον δρόμο που διάλεξε το Ισραήλ για να περιορίσει την εσωτερική και εξωτερική πολιτική αντιπολίτευση».

Οι πολιτικοί ηγέτες του Ισραήλ, λέει η Ντέμπρα Λι, πρόεδρος του Αmericans for Ρeace Νow, όλο και περισσότερο χαρακτηρίζουν τρομοκράτες τους αντιφρονούντες. «Ακούμε χαρακτηρισμούς όπως “οικονομική τρομοκρατία” για να περιγράψουν τις προσπάθειες της Παλαιστινιακής Αρχής να μποϊκοτάρει τα προϊόντα που παράγονται στους νέους ισραηλινούς οικισμούς, ακούμε για λαϊκίστικη τρομοκρατία όταν αναφέρονται σε ειρηνικές διαμαρτυρίες, ακούμε και για πολιτιστική τρομοκρατία όταν θέλουν να περιγράψουν την πίεση που ασκείται σε ξένους καλλιτέχνες να ακυρώσουν τις εμφανίσεις τους στο Ισραήλ» εξηγεί η κυρία Λι.

Ολες αυτές οι αντίθετες απόψεις εκφράζουν ένα πραγματικό ρήγμα στην εβραϊκή κοινότητα της Αμερικής, ή ίσως μεταξύ δύο εβραϊκών κοινοτήτων της Αμερικής οι οποίες όλο και περισσότερο απομακρύνονται η μία από την άλλη. Στη μία βρίσκονται οι αειθαλείς εβραϊκές οργανώσεις που δεν θέλουν να επικρίνουν την κυβέρνηση του Ισραήλ για την όλο και μεγαλύτερη στροφή της στον εθνοκεντρισμό εις βάρος της δημοκρατίας. Είναι οι ορθόδοξοι εβραίοι για τους οποίους ο εθνοκεντρισμός είναι το κέντρο της ύπαρξής τους. Είναι και η μικρή ομάδα των νεοσυντηρητικών για τους οποίους ο αγώνας για τον χαρακτήρα του Ισραήλ είναι ένα ακόμη μέτωπο στον πόλεμο εναντίον των φιλελεύθερων εβραίων.

Στην αντίπαλη πλευρά βρίσκεται ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός των φιλελεύθερων αμερικανών εβραίων και η πλειονότητα των νέων στην ηλικία εβραίων των ΗΠΑ. Ο Πίτερ Μπέιναρτ, άλλοτε εκδότης του «Νew Republic», δημοσιεύει ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο σχετικά με αυτό το ρήγμα στο επόμενο τεύχος της επιθεώρησης «Νew Υork Review of Βooks» της 10ης Ιουνίου. Αρχίζει αναφέροντας ότι δημοσκοπώντας το 2003 διάφορες ομάδες αμερικανοεβραίων σπουδαστών διεπίστωσε ότι η σκέψη τους δεν πήγαινε στο Ισραήλ, ακόμη και όταν μιλούσαν για την εβραϊκή τους ταυτότητα. Ο μόνος σιωνισμός τον οποίο θα μπορούσαν να υποστηρίξουν, γράφει ο Μπέιναρτ, θα ήταν εκείνος που «θα αναγνώριζε ότι οι Παλαιστίνιοι έχουν δικαίωμα στην αξιοπρέπεια και στην ειρήνη». Ηταν μάλιστα προθυμότατοι να καταδικάσουν μια ισραηλινή κυβέρνηση η οποία δεν θα συμμεριζόταν αυτές τις θέσεις.

Δηλαδή αυτοί οι νέοι είχαν τα ίδια αισθήματα με τους φιλελεύθερους αμερικανοεβραίους για τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον πολυπολιτισμό και έβλεπαν με σκεπτικισμό τις στρατιωτικές λύσεις. «Με την εφηβική αθωότητά τους δεν αντιλαμβάνονταν ότι θα έπρεπε να αποβάλουν αυτές τις αρχές όταν θα πήγαιναν στο Ισραήλ» σημειώνει ο Μπέιναρτ. Αλλά οι συγκεκριμένοι έφηβοι δεν είναι οι μόνοι νέοι Αμερικανοεβραίοι. Μια δημοσκόπηση του 2006 που έκανε η Αmerican Jewish Committee έδειξε ότι το 60% των κάτω των 40 ετών μη ορθόδοξων εβραίων της Αμερικής υποστηρίζει το παλαιστινιακό κράτος, ενώ μόνο το 25% των αντίστοιχων ορθόδοξων το υποστηρίζει. «Στις νεότερες γενιές ιδιαίτερα», γράφει ο Μπέιναρτ, «όλο και λιγότεροι φιλελεύθεροι αμερικανοεβραίοι είναι σιωνιστές και όλο και λιγότεροι αμερικανοεβραίοι σιωνιστές είναι φιλελεύθεροι».

Φυσικά, οι ρίζες του αμερικανοεβραϊκού σιωνισμού είναι εντελώς φιλελεύθερες. Σήμερα όμως οι φιλελεύθεροι Αμερικανοεβραίοι έχουν αντικρουόμενα αισθήματα για το Ισραήλ. Τα τελευταία 43 χρόνια το Ισραήλ έχει υπό κατοχήν την παλαιστινιακή Δυτική Οχθη, δημιουργώντας εκεί οικισμούς οι οποίοι περιορίζουν το έδαφος της Παλαιστίνης σε μικροτεμάχια. Καθώς οι έποικοι, οι ορθόδοξοι και οι ρώσοι μετανάστες υποστηρίζουν πολιτικές που στραγγαλίζουν τους εντός και εκτός Ισραήλ Παλαιστινίους, ο δημοκρατικός χαρακτήρας τού πάλαι ποτέ σοσιαλιστικού εβραϊκού κράτους εξανεμίστηκε. Ενα έθνος το οποίο σταματά στα σύνορα έναν διανοητή όπως ο Αμερικανοεβραίος Νόαμ Τσόμσκι δεν είναι εκείνο που ο Λούις Μπράντις- η μεγάλη μορφή του αμερικανικού φιλελευθερισμού και του αμερικανικού σιωνισμού στο πρώτο ήμισυ του 20ού αιώνα- θα χαιρέτιζε. Κάθε μέρα που περνά οι πολιτικοί διάδοχοί του λιγοστεύουν.