Έκθεση για τις θρησκευτικές ελευθερίες στην Τουρκία

Στο κεφάλαιο για την Τουρκία, η φετινή έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις θρησκευτικές ελευθερίες επαναλαμβάνει τις αναφορές στα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπως το γεγονός ότι δεν υπάρχει νομική αναγνώρισή του ως Πατριαρχείο ούτε αναγνώριση του οικουμενικού χαρακτήρα του Πατριάρχη και ότι παραμένουν ανεπίλυτες ακόμη οι διεκδικήσεις του Πατριαρχείου για την επαναλειτουργία της Θεολογικής σχολής της Χάλκης και για την επιστροφή δημευθέντων περιουσιών.

Στην έκθεση τονίζεται ότι εν γένει γίνονται σεβαστά τα ζητήματα θρησκευτικών ελευθεριών, αν και υπάρχουν αρκετές αναφορές σε προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι θρησκευτικές μειονότητες.

Σχετικά με το αίτημα για την άρση της προϋπόθεσης της τούρκικης υπηκοότητας στην στελέχωση της Ιεράς Συνόδου - που απειλεί την ίδια την επιβίωση του Πατριαρχείου, λόγω του μικρού αριθμού των μελών της ελληνορθόδοξης κοινότητας - η έκθεση επισημαίνει φέτος ότι απουσία επίσημης απάντησης, η κυβέρνηση έχει επιτρέψει ντε φάκτο τον ορισμό από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο 6 μη-Τούρκων πολιτών ως μέλη της Ιεράς Συνόδου του 2004, για πρώτη φορά στη 80ετή ιστορία του τουρκικού κράτους.

Επιπλέον, το 2010 ο κ. Ερντογάν πρόσφερε υπηκοότητα σε ενδιαφερόμενους μη-Τούρκους μητροπολίτες, αλλά 25 υποβληθείσες σχετικές αιτήσεις δεν έχουν ακόμη απαντηθεί.

Αναφέρει, επίσης για το ζήτημα περί «οικονουμενικότητας», την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Δημοκρατία μέσω Δικαίου του Συμβουλίου της Ευρώπης (Επιτροπή Βενετίας, Μάρτιος 2010) ότι δεν υπάρχουν έμπρακτοι ή νομικοί λόγοι για να αρνείται η κυβέρνηση στην Εκκλησία τον τίτλο της οικουμενικότητας. Ο κ. Ερντογάν παραδέχθηκε ακόμη κατά την επίσκεψη του στην Αθήνα ότι «δεν έχει πρόβλημα με τον τίτλο 'οικουμενικός'». Σημειώνεται τέλος ότι αναμένεται η επιστροφή του Ορφανοτροφείου της Πριγκήπου στο Πατριαρχείο μετά από σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Ιούνιος 2010).

Στις δράσεις της αμερικανικής πλευράς επαναλαμβάνονται οι εκκλήσεις του Αμερικανού πρέσβη και άλλων επισήμων προς την τουρκική κυβέρνηση για την επαναλειτουργία της Σχολής της Χάλκης.