Αμφιλεγόμενες προτάσεις σε ατυχείς συγκυρίες

Με την πρόταση της Γερμανίδας καγκελαρίου, κ. Αγκελα Μέρκελ, περί συμμετοχής του ιδιωτικού τομέα στον μηχανισμό διάσωσης χωρών από τη χρεοκοπία συμφωνούν οι νεοφιλελεύθεροι. Εστω με βαριά καρδιά, προτιμούν τον αποτελεσματικότερο μηχανισμό μη διάσωσης, έτσι ώστε το βάρος των κακών επιλογών να περνά μόνο στον ιδιωτικό τομέα και όχι στους φορολογούμενους άλλων χωρών. Σίγουρα προτιμούν το χαλάζι από την αμιγώς διακρατική παρέμβαση.

Συμφωνούν, όμως, μαζί της και διαπρεπείς αριστεροί οικονομολόγοι. Μάλλον από το γινάτι τους για τον καπιταλισμό. Η λογική τους είναι ότι πρέπει να πληρώσουν οι τράπεζες την κρίση. Ή έστω να πληρώσουν και οι τράπεζες.

Η αλήθεια είναι ότι η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Νομισματική Ενωση είναι ένα πρωτόγνωρο πείραμα με πολλές πτυχές και προβλήματα που λύνονται τη στιγμή που δημιουργούνται. Δεν θα υπήρχε συζήτηση για ευρωπαϊκό μηχανισμό διάσωσης, αν δεν υπήρχε η κρίση. Θα υπάρξουν προτάσεις, θα υπάρξουν αντιρρήσεις και η ελπίδα είναι ότι κάπου θα φτάσουμε. Και μιλάμε για ελπίδα διότι η Ευρωπαϊκή Ενωση τα πήγε πάρα πολύ καλά στα μικρά, αλλά πάντα κολλούσε και (κάποιες φορές) διασπάστηκε στα μεγάλα. Μπορεί να βρήκε κοινό τόπο για τις ποσοστώσεις καλλιεργειών, αλλά διχάστηκε σοβαρά στο θέμα της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ. Μπορεί να προχώρησε σε κοινές ετικέτες των προϊόντων, αλλά δεν ξέρει τι να κάνει με μια οικονομική κρίση. Φυσιολογικό. Το πείραμα της Ευρωπαϊκής Ενοποίησης είναι εν εξελίξει. Η πολιτική -όση τέλος πάντων παράγεται αυτόν τον καιρό- φτιάχνει μέρα με τη μέρα νέους κανόνες.

Η πρόταση της κ. Μέρκελ, όμως, έχει δύο προβλήματα. Ενα δομικό κι ένα που αφορά τη συγκυρία. Το δομικό είναι ότι ο μηχανισμός που προτείνει υπάρχει. Λέγεται Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και αυτό που κάνει κατά τη διάσωση μιας χώρας είναι να δίνει κάποια λεφτά και ταυτοχρόνως να προτείνει μεταξύ άλλων «κούρεμα» των ομολόγων. Τι άλλο θα κάνει αυτό το ευρωπαϊκό ΔΝΤ;

Το βασικότερο πρόβλημα, όμως, σήμερα είναι ο χρόνος διατύπωσης της πρότασης για τον μηχανισμό, την ώρα που η Ιρλανδία βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού. Η κ. Μέρκελ έριξε λάδι στη φωτιά που σιγόκαιγε. Η διαφορά επιτοκίου μεταξύ της δημοσιονομικά ενάρετης (τον περισσότερο καιρό) Γερμανίας και των αμαρτωλών PIΙGS άρχισε να εκτοξεύεται στα ύψη. Γιατί έπρεπε να το κάνει τώρα; Είναι τόσο μεγάλες οι εσωτερικές πιέσεις, που μόλις οι Γερμανοί αντελήφθησαν ότι έρχεται η Ιρλανδία οργίσθηκαν και επιχειρήθηκε με μια τέτοια δήλωση να κατευνάσει τον θυμό των ψηφοφόρων; Δεν αντελήφθη την νευρικότητα των αγορών; Κάτι αντίστοιχο θα ήταν να πρότεινε ο Ρούντολφ Τζουλιάνι ιδιωτικοποίηση της πυροσβεστικής το πρωί της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001, εκεί γύρω στις 9.00 π.μ. αφού έχει πέσει το πρώτο αεροπλάνο στον Βόρειο Πύργο κι όλοι βλέπουν το δεύτερο να κατευθύνεται στον Νότιο Πύργο.

Οπως και να έχει το πράγμα, όμως, εμείς έχουμε αγώνα μπροστά μας. Οφείλουμε να συμμαζέψουμε τα του οίκου μας. Διότι, εκεί που οδηγεί τα πράγματα η κ. Μέρκελ, σε λίγο καιρό το Μνημόνιο θα φαντάζει όαση.