Κάτι τρέχει

Eίναι σαν μια ολόκληρη κατηγορία ανθρώπων, αυτοί που ολημερίς διαβιούν τροχάδην, μεταφορικώς και κυριολεκτικώς, να βρίσκονται διαρκώς στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Στο καθημερινό δούναι - λαβείν, όλο και πιο συχνά αναγκάζεσαι να αναδιπλωθείς, να αναγνωρίσεις το ακαταλόγιστο και να ολοκληρώσεις πολύ προσεκτικά, και κυρίως πολύ σιωπηλά, τη δουλειά σου. Γιατί τόσα νεύρα; Φταίει η αποχή από τα διακοποδάνεια, οι λειψές διακοπές και τα οικονομικά άγχη που φυτρώνουν σαν οιδήματα το ένα πάνω στο άλλο; Φταίνε τα αιωρούμενα σωματίδια, τα οξείδια του αζώτου, το όζον και οι σκόνες που, πλην των λοιπών δεινών, στραπατσάρουν άσχημα το νευρικό σύστημα; Φταίνε οι έκτακτες εισφορές, οι κατ’ ευφημισμόν παροχές, οι απραγματοποίητες υποσχέσεις;

Ο εντοπισμός των όποιων αιτιών δεν σταματά τη ζωή υπό πίεση, τη σώρευση των αρνητικών δυνάμεων, το καθημερινό ναυάγιο σε μια κουταλιά νερό.

«Μια βεβαιότητα υπάρχει: ότι η κοινωνική συνοχή στον ανεπτυγμένο κόσμο απειλείται, ότι η ανασφάλεια των πολλών προκαλεί φοβικά σύνδρομα και εγκυμονεί κοινωνικές εκρήξεις», είχε πει, μεταξύ άλλων, την περασμένη Παρασκευή ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας με αφορμή την 35η επέτειο αποκατάστασης της Δημοκρατίας.

Η «αβεβαιότητα», χρόνο με το χρόνο, ριζώνει όλο και πιο βαθιά στις ανθρώπινες συνειδήσεις. Κατά τους ειδικούς, το ένα τρίτο του εργατικού δυναμικού απασχολείται υπό καθεστώς εργασιακής αβεβαιότητας. Είναι οι εργάτες του πνεύματος, οι προγραμματιστές, οι τεχνικοί, οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Είναι οι απασχολούμενοι στις μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων, οι υπάλληλοι, οι οδηγοί φορτηγών, οι διανομείς πίτσας. Ατομα εγκλωβισμένα σε ευέλικτες εργασιακές σχέσεις και υπερ–ωράρια, σε χαμηλές υπο–αμειβόμενες θέσεις, που δεν διασφαλίζουν σταδιοδρομίες.

Το αντίθετο της αβεβαιότητας είναι ο κανονικός μισθός και η σταθερή δουλειά. Αλλά, κάποιες φορές, αυτό το αντίθετο είναι ακριβώς μια άλλη εκδοχή της αβεβαιότητας· όσοι έχουν υλική σιγουριά συνήθως την απολαμβάνουν με αντίτιμο τον προσωπικό χρόνο, τη δημιουργικότητα, την αυτονομία. Η αδυναμία να οργανώσει κάποιος το χρόνο του γεννάει αβεβαιότητα.

Σε καταστάσεις αβεβαιότητας ζουν όσοι δεν μπορούν να προβλέψουν τη μοίρα τους και να χτίσουν κοινωνικές σχέσεις.

«Χρειαζόμαστε επανακαθορισμό των κανόνων: Τι είναι σωστό και τι λάθος, πού βρίσκεται το δίκαιο και πού το άδικο, τι ενώνει το ατομικό με το συλλογικό συμφέρον, πώς ορίζεται ο κοινωνικός πολιτισμός, ποιες αξίες επιζητούμε και θαυμάζουμε, τι κόσμο τελικά θέλουμε να παραδώσουμε στα παιδιά μας», σημείωσε ο κ. Παπούλιας.

Είναι βέβαιο. Χρειαζόμαστε έναν ριζικό επανακαθορισμό των συντεταγμένων της εκσυγχρονισμένης μας ύπαρξης. Αλλιώς, η σύγχυση που γεννάει το διαρκές τρεχαλητό σε ένα πεδίο χωρίς ορίζοντα, θα γεννάει περισσότερο παραλογισμό. Και αβεβαιότητα.