Φοβούνται πολιτική αστάθεια στην Πορτογαλία

Φόβους για πολιτική αστάθεια εκφράζουν οι αναλυτές στην Πορτογαλία, καθώς ο απερχόμενος πρωθυπουργός Ζοζέ Σόκρατες προετοιμάζεται για τον σχηματισμό της νέας κυβέρνησης μετά τη νίκη του στις βουλευτικές εκλογές.

Οι σοσιαλιστές του Ζοζέ Σόκρατες εξασφάλισαν τη νίκη με 96 έδρες σε σύνολο 230 στο κοινοβούλιο, αποτυγχάνοντας έτσι να συγκεντρώσουν την απόλυτη κοινοβουλευτική πλειοψηφία για τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης.

Ο πρόεδρος Ανιμπαλ Καβάκο Σίλβα αναμένεται να αναθέσει στον Σόκρατες την εντολή σχηματισμού της νέας κυβέρνησης και ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός δήλωσε ότι θα αρχίσει διερευνητικές επαφές με τα άλλα κόμματα, τονίζοντας ότι είναι ακόμα πολύ νωρίς για να γνωρίζει εάν θα ηγηθεί κυβέρνησης μειοψηφίας, ή κυβέρνησης συνασπισμού.

Στην Πορτογαλία πάντως το πρώτο σενάριο θεωρείται και το πιθανότερο, λόγω έλλειψης πρόθυμων κυβερνητικών εταίρων.
Στην αριστερά ο Αριστερός Συνασπισμός και το CDU έχει αποκλείσει κάθε συνεργασία με τους σοσιαλιστές, αν και κυκλοφορούν φήμες περί "μυστικής συμφωνίας" για την είσοδό τους στην κυβέρνηση.

Στη λαϊκιστική δεξιά, ο εθνικιστής Πάουλο Πόρτας, επικεφαλής του Δημοκρατικού και Κοινωνικού Κέντρου (CDS-PP) εμφανίζεται επίσης απρόθυμος να μετάσχει σε κυβερνητικό συνασπισμό, δηλώνοντας ότι το κόμμα του "θα παραμείνει η καλύτερη αντιπολίτευση απέναντι στη σοσιαλιστική κυβέρνηση".

Η αξιωματική αντιπολίτευση του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (PSD) είχε συγκυβερνήσει με τους σοσιαλιστές στη δεκαετία του '80, αλλά η επικεφαλής της Μανουέλα Φερέιρα Λέιτε απέκλεισε προεκλογικά κάθε ενδεχόμενο επανάληψης της παλιάς συνεργασίας, υποσχόμενη μια "υπεύθυνη αντιπολίτευση απέναντι σε όλες τις δυσκολίες που γνωρίζει η χώρα".

Οι φόβοι που εκφράζονται είναι ότι μία κυβέρνηση μειοψηφίας θα συνέβαλε στην πολιτική αστάθεια και θα ήταν ανίκανη να εφαρμόσει τα αποφασιστικά μέτρα που είναι αναγκαία για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης.

"Θα είναι μια κυβέρνηση υψηλού κινδύνου" με απρόβλεπτο προσδόκιμο επιβίωσης, δηλώνει ο πολιτικός αναλυτής Κάρλος Τζαλάλι. Και υπενθυμίζει ότι μόνον ένας πορτογάλος πρωθυπουργός, ο επίσης σοσιαλιστής Αντόνιο Γκουτιέρες, κατάφερε να εξαντλήσει τη θητεία του ως επικεφαλής μιας κυβέρνησης μειοψηφίας, στο διάστημα 1995-1999.

Βασική ομοσπονδία εργοδοτών στην Πορτογαλία προσκάλεσε την πολιτική ηγεσία της χώρας να συνδράμει ώστε μετεκλογικά "να υπάρξει πολιτική σταθερότητα στην Πορτογαλία" και τούτο "γιατί αυτή συμφέρει τους επενδυτές".

"Πρέπει η νέα κυβέρνηση της Πορτογαλίας", επισήμανε η ομοσπονδία των εργοδοτών Βιομηχανίας στην Πορτογαλία, "να δώσει προς τα έξω την εικόνα της σταθερότητας, επειδή σε αντίθετη περίπτωση οι επικεφαλής των επιχειρήσεων δεν θα κάνουν επενδύσεις" εκτιμώντας ταυτοχρόνως ότι "οι Σοσιαλιστές έχουν το περιθώριο να κυβερνήσουν" την Πορτογαλία.

Με τις εκλογές, την Κυριακή, οι Πορτογάλοι εκλογείς έθεσαν τέλος στην αυτοδυναμία των Σοσιαλιστών όλη την προηγούμενη χρονική περίοδο στο πορτογαλικό κοινοβούλιο.

Μάλιστα, ένας βιομήχανος, ο Βαν Ζέλερ, εξέφρασε δημόσια τους φόβους του ότι, επειδή η πορτογαλική κοινοβουλευτική Αριστερά--Κομμουνιστές και Πράσινοι (31 έδρες σε σύνολο 230), αντιτίθεται πολύ συχνά στις "στρατηγικές" συμφωνίες και γενικώς στις πρωτοβουλίες στον ιδιωτικό τομέα, τα περιθώρια πολιτικής συνεννόησης των Σοσιαλιστών παρουσιάζονται "περιορισμένα".

Τα αποτελέσματα των εκλογών

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) κέρδισε τις βουλευτικές εκλογές στην Πορτογαλία με ποσοστό 36,6% των ψήφων έναντι 29,1% που έλαβε το αντίπαλό του Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (PSD), της κεντροδεξιάς αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Ωστόσο αυτά ήταν τα χαμηλότερα ποσοστά που πήραν τα δύο κόμματα από τις εκλογές του 1991.

Βασικοί νικητές των εκλογών ήταν το Δημοκρατικό και Κοινωνικό Κέντρο (CDS-PP), το οποίο έγινε η τρίτη δύναμη στη χώρα, αυξάνοντας το ποσοστό του από 7,3% στις προηγούμενες εκλογές σε 10,5% στις φετινές και ο Συνασπισμός της Αριστεράς που ανέβηκε από 6,35% σε 9,85%.

Ο συνασπισμός κομμουνιστών-πρασίνων CDU ήρθε πέμπτος στις εκλογές με ποσοστό 7,9%.

Η συμμετοχή του εκλογικού σώματος ανήλθε σε περίπου 60%, σημείωσε δηλαδή μείωση από το 65% που ήταν το 2005.

Από τις 230 έδρες της βουλής, μόνον τέσσερις έδρες που ανήκουν σε βουλευτές του εξωτερικού δεν έχουν κατανεμηθεί ακόμη. Αυτές θα γίνουν γνωστές στις 7 Οκτωβρίου.

Οι υπόλοιπες 226 κατανέμονται ως εξής: 96 καταλαμβάνει το PS, έναντι 78 που παίρνει το PSD, 21 το CDS-PP, 16 ο Συνασπισμός της Αριστεράς και 15 ο συνασπισμός κομμουνιστών και πρασίνων CDU.