«Τσουνάμι» αλλαγών στους μισθούς και στις εργασιακές σχέσεις φέρνει το νομοσχέδιο, που ψηφίζεται την Τρίτη από τη Βουλή και ανοίγει τον δρόμο για αντικατάσταση των κλαδικών από «ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις». Το μόνο που διασώζεται είναι ο κατώτερος μισθός των 740 ευρώ (ή αλλιώς μισθός ασφαλείας), που προβλέπει η εθνική συλλογική σύμβαση εργασίας.
Υπολογίζεται πως σε πρώτη φάση απειλούνται περίπου 680.000 εργαζόμενοι στον τουρισμό, στις τράπεζες και στο εμπόριο. Ωστόσο, οι εξελίξεις αναμένεται να πάρουν τη μορφή χιονοστιβάδας και το νέο «μοντέλο» συμβάσεων να επεκταθεί και σε άλλους κλάδους.
Επί ποδός πολέμου είναι το συνδικαλιστικό κίνημα, που δηλώνει πως δεν σκοπεύει να υπογράψει τις νέες συμβάσεις που παρακάμπτουν τον κλαδικό μισθό. Μάλιστα, οι επιχειρησιακές συμβάσεις όχι μόνο θα οδηγήσουν τους μισθούς σε ελεύθερη πτώση, αλλά θα φέρουν τα πάνω - κάτω και στις εργασιακές σχέσεις (καθώς θα ρυθμίζουν από τις απολύσεις μέχρι και τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης).
Η διαδικασία
Οι νέες συμβάσεις θα υπογράφονται μεταξύ του εργοδότη και του σωματείου, ενώ όπου δεν υπάρχει σωματείο τη διαπραγμάτευση θα αναλαμβάνει η κλαδική ομοσπονδία. Συγκεκριμένοι όροι για την υπαγωγή μιας επιχείρησης στη ρύθμιση δεν υπάρχουν, ενώ το χειρότερο είναι πως δεν υπάρχει πλαφόν στο ποσοστό της μείωσης των μισθών.
Ετσι το ποσοστό της μείωσης θα είναι αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης του εργοδότη και του συνδικάτου και μπορεί να φτάνει ακόμα και το 26%. Ενδεικτικά αναφέρεται πως σήμερα ένας τραπεζοϋπάλληλος παίρνει ως βασικό μισθό 1.000 ευρώ, ενώ ο κατώτερος μισθός με βάση την εθνική συλλογική σύμβαση είναι 740 ευρώ (νεοεισερχόμενοι).
Οι κλάδοι που αναμένεται να βρεθούν στο επίκεντρο της «σύγκρουσης» για τους νέους μισθούς είναι οι εξής:
Τραπεζικοί υπάλληλοι. Θα βρεθούν στο επίκεντρο των επερχόμενων αλλαγών στις εργασιακές σχέσεις. «Πιστεύω πως δεν θα υπάρξει κανένας σύλλογος που να προχωρήσει σε μια τέτοια προδοσία και να υπογράψει επιχειρησιακές συμβάσεις», τονίζει ο πρόεδρος της ΟΤΟΕ Σταύρος Κούκος. Μάλιστα, έχει ήδη καλέσει τους προέδρους των πρωτοβάθμιων σωματείων να εξουσιοδοτήσουν την ομοσπονδία να συμμετάσχει σε αυτού του είδους τις συζητήσεις.
Εργαζόμενοι στο εμπόριο. «Είναι ορατός ο κίνδυνος οι εργοδότες να επιχειρήσουν να εφαρμόσουν σε ευρεία κλίμακα τις ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις», σημειώνει ο γ.γ. της Ομοσπονδίας Ιδιωτικών Υπαλλήλων Ελλάδος, Θάνος Βασιλόπουλος, και προσθέτει πως «το συνδικάτο έχει ως πρώτο καθήκον να προστατεύσει μισθούς και συμβάσεις. Δεν μπορούμε να δεχτούμε να χαθούν κεκτημένα δεκαετιών και να οδηγηθούμε σε εργασιακό Μεσαίωνα».
Εργαζόμενοι στον τουρισμό και στον επισιτισμό. Μόνο ο ένας στους τρεις εργαζόμενους στον χώρο έχει καταφέρει να εξασφαλίσει τον μισθό της συλλογικής σύμβασης και ασφαλιστική κάλυψη. Υπολογίζεται πως οι «νόμιμοι» εργαζόμενοι στον τουρισμό και στον επισιτισμό είναι 200.000, ωστόσο άλλοι 400.000 εργαζόμενοι δραστηριοποιούνται, με περιορισμένα όμως δικαιώματα.
«Καλούμε όλους τους συνδικαλιστές του κλάδου να μην υπογράψουν καμία ειδική επιχειρησιακή σύμβαση εργασίας», υπογραμμίζει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας εργαζομένων στον τουρισμό και στον επισιτισμό Λεωνίδας Καραθανάσης. Συνεχίζει επισημαίνοντας πως «αν προκύψει πρόβλημα βιωσιμότητας σε μία επιχείρηση, θα το δούμε σε κεντρικό επίπεδο μαζί με όλους τους ενδιαφερόμενους».
ΔΙΠΛΟ ΧΤΥΠΗΜΑ
Στην πρέσα συντάξεις και Ταμεία
Διπλό θα είναι το «χτύπημα» στο ασφαλιστικό σύστημα από τη μείωση των μισθών μέσα από τις νέες επιχειρησιακές συμβάσεις εργασίας. Από τη μία πλευρά θα θιγούν οι ασφαλισμένοι, καθώς η μείωση των μισθών οδηγεί σε μείωση των συντάξεων, και από την άλλη πλευρά θα χάσουν τα Ταμεία, καθώς θα συρρικνωθούν τα έσοδα από τις εισφορές.
Το ποσό της μείωσης της σύνταξης θα εξαρτηθεί από την... πτώση των μισθών και μπορεί να φτάνει τα 200 ευρώ τον μήνα. Μάλιστα η μείωση δεν θα αφορά μόνο στα Ταμεία κύριας ασφάλισης, αλλά και στα επικουρικά, με αποτέλεσμα να είναι ακόμα μεγαλύτερες οι απώλειες.
Για παράδειγμα, εργαζόμενος με μισθό 2.400 ευρώ θα πάρει έπειτα από 35 έτη σύνταξη 1.662 ευρώ. Ωστόσο αν ο μισθός του πέσει στα 2.000 ευρώ, αυτό θα συμπαρασύρει τη σύνταξη προς τα κάτω και θα πρέπει να περιοριστεί στα 1.400 ευρώ. Ο δικηγόρος Δημήτρης Μπούρλος, που ειδικεύεται σε εργατικά και ασφαλιστικά θέματα, σημειώνει χαρακτηριστικά πως «τυχόν μείωση των αποδοχών αναμφίβολα θα οδηγήσει σε περιορισμό των εσόδων των ασφαλιστικών ταμείων και κυρίως του ΙΚΑ. Επιπλέον, σε αρκετές περιπτώσεις θα οδηγήσει σε μείωση των συντάξεων».