Αποκατάσταση σχέσεων Τουρκίας-Αρμενίας

«Το σημαντικότερο στοιχείο των σχέσεων καλής γειτονίας είναι η αναγνώριση των συνόρων μεταξύ των γειτόνων και η συμφωνία για ένα σχετικό νόμιμο πλαίσιο», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, αναφερόμενος στα δύο πρωτόκολλα, που μονογραφήθηκαν μεταξύ Αρμενίας και Τουρκίας, για σύναψη διπλωματικών σχέσεων και ανάπτυξη των διμερών σχέσεων.

Μιλώντας στο τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV, ο Α. Νταβούτογλου είπε πως «ήδη με τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με βάση τα πρωτόκολλα, θα είναι απαραίτητη η αναγνώριση των συνόρων».

Ο Τούρκος υπουργός είπε πως «πρόκειται για μακρόχρονη διαδικασία, η οποία όμως θα ξεκινήσει με ένα πρώτο βήμα». Σε ερώτηση αν αυτό το βήμα είναι η αναγνώριση των συνόρων, απάντησε πως «ναι, τα σύνορα είναι σημαντικό σημείο. Το σημαίνον είναι η αναγνώριση των συνόρων στη βάση των παραμέτρων, που απορρέουν από τη συμφωνία του Καρς. Αν δεν υπάρξει αυτό, δεν μπορεί να γίνει λόγος για σχέσεις γειτονίας».

Ως προς το θέμα του Αζερμπαϊτζάν, είπε ότι «η διαδικασία αυτή δεν θα βλάψει τα εθνικά συμφέροντα του Αζερμπαϊτζάν. Η θέση μας στο θέμα αυτό είναι ξεκάθαρη. Πιστεύουμε ότι με τη διαδικασία αυτή θα υπάρξει σημαντική επιτάχυνση και στην επίλυση του ζητήματος σχετικά με το Καραμπάχ και τα υπό κατοχή εδάφη».

Τα πρωτόκολλα προβλέπουν τη σύσταση διακυβερνητικής επιτροπής και την υπογραφή πρωτοκόλλου μέσα σε έξι μήνες. Δύο μήνες μετά την έναρξη της ισχύος του πρωτοκόλλου αυτού, θα ανοίξουν τα σύνορα μεταξύ της Τουρκίας και της Αρμενίας.

Στο σημείο αυτό υπάρχει για την ώρα κάποια ασάφεια.

Ο Τούρκος υπουργός στις σημερινές του δηλώσεις στο NTV τόνισε πως «έχει σημασία να ενημερωθεί η τουρκική κοινωνία και να υιοθετήσει τη διαδικασία». Αλλά, «για να γίνει η διαδικασία πράξη και να αποκτήσει ισχύ, οι δύο χώρες έχουν το δικό τους εσωτερικό δίκαιο. Για μας είναι η εθνοσυνέλευση, η οποία θα πρέπει να εγκρίνει. Συνεπώς, το γεγονός ότι θα τεθούν οι υπογραφές μετά από έξι μήνες, δεν σημαίνει ότι θα τεθεί το πρωτόκολλο εξ ολοκλήρου σε ισχύ».

Σχετική δήλωση έκανε σήμερα και ο πρωθυπουργός της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Το πρωτόκολλο δεν θα τεθεί σε ισχύ προτού εγκριθεί από την τουρκική εθνοσυνέλευση», είπε.

Στο πρωτόκολλο περί σύναψης διπλωματικών σχέσεων, αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι «οι δύο πλευρές δεσμεύονται για άλλη μια φορά, ώστε στις διμερείς και διεθνείς τους σχέσεις, να μην παραβιάζουν την ισότητα και την κυριαρχία, να μην αναμιγνύονται στις εσωτερικές υποθέσεις της άλλης πλευράς και να σέβονται την αρχή της εδαφικής ακεραιότητας και του απαραβίαστου των συνόρων. Λαμβάνουν υπόψη τη σημασία της δημιουργίας και διατήρησης κλίματος ασφάλειας μεταξύ των δύο χωρών που θα συμβάλει στην ειρήνη και την ασφάλεια στην περιοχή και του γεγονότος ότι η αποχή από χρήση απειλής βίας και βίας είναι σημαντική για την υποστήριξη της ειρήνης και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών, ενώ επιβεβαιώνουν την αμοιβαία αποδοχή των μεταξύ τους συνόρων, όπως αυτά καθορίστηκαν με τις σχετικές συμφωνίες του διεθνούς δικαίου».

«Η Τουρκία και η Αρμενία συμφώνησαν να αποκαταστήσουν διπλωματικές σχέσεις και ελπίζουμε ότι τα σύνορα μεταξύ τους θα ανοίξουν μέχρι το τέλος του χρόνου αυτού», αναφέρεται σε κοινή ανακοίνωση, που εκδόθηκε ταυτόχρονα στην Τουρκία, την Αρμενία και την Ελβετία για τις εντατικές συνομιλίες, που πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες έξι εβδομάδες.

«Αν όλα κυλήσουν σύμφωνα με το σχέδιο, αν αμοιβαία βήματα πραγματοποιηθούν, τα σύνορα μπορεί να ανοίξουν γύρω στην Πρωτοχρονιά», δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου.

Σε απάντηση της κοινής δήλωσης Τουρκίας και Αρμενίας, ο εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών του Αζερμπαϊτζάν, Ελχάν Πολίχοφ, ανέφερε ότι «ουδείς περιμένει από την Τουρκία να ανοίξει τα σύνορα με την Αρμενία αν δεν επιλυθεί η διαμάχη για το ζήτημα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ».

Η Τουρκία έκλεισε τα σύνορά της με την Αρμενία το 1993, υποστηρίζοντας το Αζερμπαϊτζάν στη σύγκρουσή του με την Αρμενία, γύρω από την τύχη του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Η πρόθεση των δύο χωρών να διευθετήσουν τις μεταξύ τους σχέσεις, ανακοινώθηκε τον περασμένο Απρίλιο, όταν ο Τούρκος πρόεδρος, Αμπντουλάχ Γκιουλ, ταξίδεψε στο Ερεβάν για να παρακολουθήσει ποδοσφαιρικό αγώνα μεταξύ των εθνικών ομάδων Τουρκίας και Αρμενίας.