«Πράσινα άλογα» και «πράσινα παπαγαλάκια»

Γράφει ο Aντώνης Καρκαγιάννης

Aυτές τις μέρες, πληθώρα τηλεοπτικών συνεργείων περιφέρεται στις ακρογιαλιές της Αττικής κάνοντας ένα είδος «ρεπορτάζ της αμμουδιάς», όπως και στις μέρες με μεγάλο καύσωνα. Το ερώτημα, ας πούμε το δημοσιογραφικό είναι αν ο ερωτώμενος θα ψηφίσει στις εκλογές και επιλέγουν ειδικά τις αμμουδιές με την εκ των προτέρων πεποίθηση ότι οι ψηφοφόροι δύσκολα θα εγκαταλείψουν τη δροσιά της θάλασσας για να πάνε στο εκλογικό κέντρο να ψηφίσουν. Ολοφάνερο ότι αυτή την απάντηση περιμένουν και αυτήν θα μεταδώσουν στο τηλεοπτικό κοινό με τα ανάλογα... πολιτικά συμπεράσματα. Ο δημοσιογράφος προσπαθεί να αποτυπώσει ιδιαιτέρως ευχάριστες και διόλου πολιτικές τηλεοπτικές εικόνες περιγράφοντας χαρίσματα που δεν έχουν μεν σχέση με την πολιτική είναι όμως εξόχως ενδιαφέροντα και αξιοπρόσεκτα.

Με αυτό το χαριτωμένο «ρεπορτάζ» της αμμουδιάς ο τηλεοπτικός δημοσιογράφος καταλήγει στο συμπέρασμα ότι στις ευρωεκλογές της 7ης Ιουνίου θα σημειωθεί μεγάλη αποχή, που θα ξεπεράσει το ρεκόρ του 30% των προηγουμένων εκλογών. Στο ίδιο συμπέρασμα καταλήγουν και οι οπωσδήοτε σοβαρότερες δημοσκοπήσεις. Είναι, βλέπετε, και το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος, οι τελευταίες αργίες ώς τον Δεκαπενταύγουστο και είναι γνωστή η αδυναμία του Νεοέλληνα στις αργίες, νόμιμες και παράνομες.

Υπάρχουν πράγματι πολλοί λόγοι για να μην κάνει ο ψηφοφόρος τον κόπο να ψηφίσει. Εκτός από τη δροσιά της θάλασσας και τη νωχέλεια των αργιών που θα δυσκολευθεί να εγκαταλείψει είναι και η αναξιοπιστία των κομμάτων, εκ των οποίων μερικά δεν κρύβουν τον αντιευρωπαϊκό φανατισμό τους αλλά και όλα τα άλλα, μέχρι τώρα τουλάχιστον, δεν ενδιαφέρονται να παρουσιάσουν το ευρωπαϊκό τους πρόσωπο, ίσως γιατί δεν έχουν. Γιατί, λοιπόν, να ψηφίσει ένα κόμμα που δεν πιστεύει στην Ευρωπαϊκή Ενωση και την καταγγέλλει ως καταπιεστική που «πίνει το αίμα των λαών της».

Αλλά και τα άλλα κόμματα που, έστω με χίλιων ειδών γκρίνιες, εμφανίζονται ως «ευρωπαϊκά» (καλά, ευρωπαϊκά δεν είναι αλλά, τέλος πάντων, φιλοευρωπαϊκά) στην προεκλογική τους εκστρατεία ασχολούνται με όλα τα άλλα, με τα σκάνδαλα κυρίως και τη μεταξύ τους αντιπαράθεση (ακριβέστερα τον σκυλοκαβγά) παρά με την Ευρώπη, τα προβλήματά της και τις προοπτικές της. Ετσι η Ευρώπη ήταν μια μακρινή πραγματικότητα, αντιληπτή μόνο... ως αγελάδα προς άρμεγμα, ο πολιτικός χειρισμός της από τα κόμματα την απομακρύνει ακόμη περισσότερο και την κάνει αδιάφορη. Ισως από αυτού του είδους την απομάκρυνση πηγάζει αυτό το «έλλειμμα δημοκρατικότητας» που τη χαρακτηρίζει και όχι από την ανεπάρκεια των θεσμών της. Αλλωστε και στην εθνική μας Πολιτεία διαθέτουμε δημοκρατικούς θεσμούς αλλά έχουμε ταυτόχρονα πολύ σοβαρό «δημοκρατικό έλλειμμα».

Με αυτά και με αυτά στήνεται ένα παιχνίδι που μπορεί να αποβεί και επικίνδυνο. Από τη μια οι ψηφοφόροι που δεν έχουν σοβαρούς λόγους να εγκαταλείψουν τις παραλίες, τη δροσιά της θάλασσας και την τριήμερη αργία και να πάνε να ψηφίσουν. Από την άλλη, τα ρεπορτάζ της παραλίας και της άμμου και οι απανωτές δημοσκοπήσεις που διαπιστώνουν την απροθυμία. Στη μέση τα κόμματα και οι πολιτικοί που κάθε μέρα ζουν με τα ρεπορτάζ και τις δημοσκοπήσεις και αναλόγως «μοντάρουν» τα πιστεύω τους, τις ιδέες τους και τα συνθήματά τους (άλλοι με πράσινα άλογα και άλλοι με πράσινα πουλιά) διαμορφώνουν μόδα και στυλ αποχής.

Και όμως. Η Ευρωπαϊκή Ενωση είναι πραγματικότητα, ήδη αρκετά ισχυρή και δύσκολα ανατρέψιμη. Ηδη έχει διεισδύσει στην καθημερινότητά μας από χίλιους πόρους (με περισσότερο εμφανείς τις επιδοτήσεις, τις «οδηγίες» της, την κοινοτική νομοθεσία της και προ παντός το κοινό νόμισμα, το ευρώ). Ανεξάρτητα από το πώς ο καθένας αισθάνεται στην καθημερινότητά του την παρουσία της, η σκέψη ότι αυτό το τεράστιο κέλυφος μπορεί να σπάσει και να καταστραφεί σημαίνει μια μεγάλη περιπέτεια. Είναι μερικά κόμματα που έχουν αδυναμία (και ειδικότητα) στις ανέφικτες επιδιώξεις που καταλήγουν σε περιπέτεια για τα ίδια και για μας.

Ομολογώ ότι οι πνευματικές μου δυνάμεις δεν ήταν αρκετές για να καταλάβω τι νόημα και ποιο σκοπό έχουν τα «πράσινα παπαγαλάκια» της Ν.Δ. Χρειάσθηκε να ακούσω την ανάλυση γνωστού δημοσκόπου από την τηλεόραση για να μπω στο νόημα.

Τα «πράσινα άλογα» του ΠΑΣΟΚ εξακολουθούν να με απασχολούν και να με προβληματίζουν. Το «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» που τόσο αυτάρεσκα επαναλαμβάνει ο Γιώργος Παπανδρέου δεν το καταλάβαινα ούτε όταν το ξεφούρνιζε ο Κορνήλιος Καστοριάδης πριν από τόσο διαφορετικά χρόνια και ήταν ακόμα τόσο φρέσκο και λαμπερό. Υπήρχε τότε ακόμα και ο «σοσιαλισμός» και ο «καπιταλισμός» και προφανώς ο μακαρίτης μας συμβούλευε να επιλέξουμε τον πρώτο γιατί διαφορετικά θα περιπέσουμε στη βαρβαρότητα. Ηταν μια ερμηνεία όχι όμως και τόσο σίγουρη γιατί ο ίδιος ο Καστοριάδης δεν έπαυε να καταγγέλλει και τις βαρβαρότητες του σοσιαλισμού, του υπάρχοντος ακόμη. Ισως να εννοούσε κάποιον άλλο σοσιαλισμό που εμείς δεν τον ξέρουμε, ίσως να μην εννοούσε απολύτως τίποτα και απλώς αυτογοητεύθηκε από την τραγική διάζευξη που ο ίδιος κατασκεύασε.

Ελπίζω και ο Γιώργος Παπανδρέου να μην εννοεί τίποτα. Διότι αν εννοεί, έναντι της βαρβαρότητας, να μας επαναφέρει στον «σοσιαλισμό» του ΠΑΣΟΚ που γνωρίσαμε... ο θεός να μας φυλάξει.