Μείωση της καλλιέργειας οπιοπαπαρούνας

Η καλλιέργεια οπιοπαπαρούνας στο Αφγανιστάν μειώθηκε κατά 22% εφέτος, καθώς η τιμή του οπίου και της ηρωίνης σημείωσαν ραγδαία πτώση διεθνώς, εξωθώντας πολλούς αγρότες στη χώρα να αναζητήσουν πιο προσοδοφόρες καλλιέργειες, όπως ανέφερε ο ΟΗΕ την Τετάρτη.

Περίπου 800.000 λιγότεροι Αφγανοί ενέχονται στην καλλιέργεια οπιοπαπαρούνας και το λαθρεμπόριο ναρκωτικών σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά, αναφέρεται στη σχετική ετήσια έκθεση του οργανισμού. Η εξέλιξη σημειώνεται ενώ ο πόλεμος στο Αφγανιστάν ανάμεσα στις Δυτικές δυνάμεις συν το λεγόμενο εθνικό στρατό της χώρας και στους Ταλιμπάν έχει κλιμακωθεί.

Δυτικοί αξιωματούχοι διατείνονται ότι το λαθρεμπόριο ναρκωτικών αποτελεί πηγή χρηματοδότησης του αντάρτικου των Ταλιμπάν, θεριεύει την διαφθορά και το έγκλημα και παραλύει τις προσπάθειες οικοδόμησης ενός «νέου» κρατικού μηχανισμού.

Το Αφγανιστάν βρίσκεται επί χρόνια στην πρώτη -κι αδιαφιλονίκητη- θέση όσον αφορά την παγκόσμια παραγωγή οπίου, με 90%. Το 2007 έσπασε όλα τα ρεκόρ, πάντως η καλλιέργεια οπιοπαπαρούνας και η παραγωγή οπίου και ηρωίνης μειώθηκαν έκτοτε.

Ο εκτελεστικός διευθυντής του γραφείου του ΟΗΕ για τα ναρκωτικά και το έγκλημα (UNODC) Αντόνιο Μαρία Κόστα χαρακτήρισε την εξέλιξη «καλοδεχούμενη καλή είδηση που καταδεικνύει ότι η πρόοδος είναι εφικτή».

Εφέτος, χρησιμοποιήθηκαν 123.000 εκτάρια γης για την καλλιέργεια οπιοπαπαρούνας, έναντι 157.000 το 2008, σύμφωνα με το UNODC. Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης καταγράφηκε στη Χελμάντ, όπου μαίνονται οι συγκρούσεις και επικεντρώνονται οι επιχειρήσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας. Οι καλλιέργειες στην επαρχία αυτή μειώθηκαν κατά το εν τρίτο, στα 69.833 εκτάρια, από 103.590 εκτάρια το 2008.

Παρότι καλλιέργησαν οπιοπαπαρούνα μόλις στο 78% των εκτάσεων που είχαν χρησιμοποιήσει πέρυσι, οι παραγωγοί παρ’ όλ’ αυτά κατάφεραν να φθάσουν το 90% της παραγωγής οπίου της προηγούμενης χρονιάς, εν μέρει λόγω του καλού καιρού, που βελτίωσε σημαντικά τις αποδόσεις.

Οι 6.900 τόνοι οπίου που παρήγαγε το Αφγανιστάν ξεπερνούν κατά πολύ τους 5.000 τόνους που καταναλώνουν οι εξαρτημένοι παγκοσμίως, κι αυτό οδήγησε στην χαμηλότερη διατίμηση ναρκωτικών όπως η ηρωίνη στις διεθνείς αγορές από την δεκαετία του 1990.

«Δημιουργήθηκαν αποθέματα, υπερβολική προσφορά, και συνολικά... η καλλιέργεια οπιοπαπαρούνας έγινε λιγότερο ελκυστική για τους αγρότες», είπε ο Κόστα. Η διεθνής μείωση των τιμών σήμανε πως η συνολική αξία του οπίου που παρήχθη εφέτος στο Αφγανιστάν έπεσε κατά 40%, στα 438 εκατ. δολάρια. Το όπιο αποφέρει πλέον μόλις 4% του Αφγανικού ΑΕΠ, έναντι 7% το 2008 και του 27% που είχε καταγραφεί το 2002, ένα χρόνο μετά την ανατροπή του καθεστώτος των Ταλιμπάν.

Ο Κόστα ωστόσο προειδοποίησε ότι «είναι πολύ νωρίς για να πούμε εάν και κατά πόσον η μείωση της καλλιέργειας και της παραγωγής [οπιοπαπαρούνας και οπίου, αντίστοιχα] τα τελευταία δυο χρόνια αποτελεί διόρθωση της αγοράς που μπορεί να αναστραφεί ή πτωτική τάση».

Προσθέτει πως η μείωση οφείλεται περισσότερο σε οικονομικούς παράγοντες απ' ό,τι στην αυστηρότερη επιβολή του νόμου. Μόλις 4% των καλλιεργειών καταστράφηκαν και μόλις 2% του παραχθέντος προϊόντος κατασχέθηκε.

Πάντως, ενώ οι αγρότες κέρδιζαν 27 φορές περισσότερα ανά εκτάριο καλλιέργειας οπιοπαπαρούνας σε σύγκριση με το εκτάριο καλλιέργειας σιταριού το 2003 και 10 φορές περισσότερα το 2007, το 2008 κέρδιζαν μόλις τρεις φορές περισσότερα - γεγονός που αποθάρρυνε πολλούς εξ αιτίας των κινδύνων που ενέχει η καλλιέργεια.

Κατά τον Κόστα, το Αφγανιστάν συνεχίζει να παράγει πολύ περισσότερο όπιο από όσο μπορεί να καταναλωθεί παγκοσμίως και μπορεί να τροφοδοτήσει την «αποσταθεροποίηση» της χώρας για πολλά χρόνια, κι όχι μόνο. Τα αποθέματα «στο νότιο Αφγανιστάν, στο Πακιστάν και αλλού… μπορεί να αποτελέσουν μια σημαντική πηγή χρηματοδότησης της τρομοκρατίας σε διεθνές επίπεδο, όχι μόνο στην περιφέρεια» αναφέρει ο ίδιος.