«Ανησυχητικό σχέδιο υπεκφυγής» βλέπει ο Ομπάμα

Ο αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα δήλωσε ότι η αποκάλυψη για ένα μυστικό πυρηνικό εργοστάσιο στο Ιράν δείχνει την ύπαρξη ενός «ανησυχητικού σχεδίου υπεκφυγής» από την πλευρά της Τεχεράνης, γεγονός που προσδίδει ακόμα πιο επείγοντα χαρακτήρα στις συνομιλίες της με τις παγκόσμιες δυνάμεις την 1η Οκτωβρίου.

Το Ιράν παραδέχθηκε για πρώτη φορά, τη Δευτέρα, σε επιστολή του προς τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενεργείας, την ύπαρξη ενός εργοστασίου εμπλουτισμού του ουρανίου στην πόλη Κομ. Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι η αποκάλυψη αυτή έγινε για να προλάβει το Ιράν ανακοίνωση των δυτικών κυβερνήσεων, οι οποίες γνωρίζουν για την ύπαρξη του εργοστασίου αυτού.

«Είναι μια σοβαρή πρόκληση για το παγκόσμιο καθεστώς της μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων και αποτελεί συνέχεια ενός ανησυχητικού σχεδίου υπεκφυγής από την πλευρά της Τεχεράνης», δήλωσε ο Ομπάμα στην εβδομαδιαία ομιλία του στο ραδιόφωνο.

«Αυτός είναι ο λόγος που οι συνομιλίες της 1ης Οκτωβρίου με το Ιράν προσλαμβάνουν τώρα ακόμα πιο επείγοντα χαρακτήρα», τόνισε ο Ομπάμα αναφερόμενος στις συνομιλίες που θα έχουν την προσεχή εβδομάδα στη Γενεύη το Ιράν, οι ΗΠΑ και πέντε ακόμα μεγάλες δυνάμεις.

Ο Ομπάμα υπογράμμισε ότι παραμένει προσηλωμένος στο διάλογο, αλλά ότι εάν δεν ανταποκριθεί το Ιράν θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων.

«Η πρότασή μου για έναν σοβαρό, ουσιαστικό διάλογο για την επίλυση του θέματος αυτού παραμένει. Όμως, το Ιράν πρέπει τώρα να συνεργαστεί πλήρως με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενεργείας και να προβεί σε ενέργειες για να δείξει τις ειρηνικές προθέσεις του», τόνισε ο αμερικανός πρόεδρος.

Την ίδια ώρα, ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Μίλιμπαν δήλωσε ότι η διεθνής κοινότητα επικεντρώνει την προσοχή της στην εξεύρεση διπλωματικής λύσης όσον αφορά το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.

Σύμφωνα με τον Μίλιμπαντ, κάθε λογικός άνθρωπος βλέπει με πραγματική ανησυχία την επιλογή της «στρατιωτικής λύσης» στο πρόβλημα με το Ιράν.

Τη δήλωση αυτή έκανε ο Μίλιμπαντ σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο του BBC μια ημέρα μετά την αποκάλυψη ότι το Ιράν κατασκευάζει δεύτερο εργοστάσιο εμπλουτισμού του ουρανίου.

Ο ιρανός πρόεδρος Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ υποστήριξε ότι το Ιράν έχει συμμορφωθεί με όλους τους διεθνείς κανισμούς όσον αφορά το πυρηνικό του πρόγραμμα.

Από την πλευρά του ο Ρώσος πρόεδρος Ντιμίτρι Μεντβέντεφ δήλωσε ότι το Ιράν πρέπει να δώσει μια «πειστική απόδειξη» για τις ειρηνικές προθέσεις του στον πυρηνικό τομέα κατά τη συνάντηση που θα έχει στη Γενεύη την ερχόμενη Πέμπτη με έξι μεγάλες δυνάμεις.

«Η κατάσταση απαιτεί αυξημένη προσοχή», παραδέχθηκε ο Ρώσος πρόεδρος σε συνέντευξη Τύπου κατά το τέλος της συνόδου κορυφής της G20 στο Πίτσμπουργκ και είναι πηγή «σοβαρής ανησυχίας».

«Καλούμε το Ιράν να συνεργαστεί» με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IΑEA), είπε διαβάζοντας ένα ανακοινωθέν που είχε ετοιμαστεί από πριν. Ο Μεντβέντεφ δεν πρόφερε τη λέξη κυρώσεις αλλά άφησε σαφώς να εννοηθεί ότι μπορεί να αποτελέσουν μία επιλογή στο τέλος.

«Θα πρέπει να δημιουργήσουμε για το Ιράν τέτοιες συνθήκες ώστε όταν αρχίσει να συνεργάζεται να αρχίσει ένα σύστημα ενθαρρύνσεων» με «παγώματα» των κυρώσεων «σε αντάλλαγμα για ένα πάγωμα» του εμπλουτισμού ουρανίου, είπε.

«Αν αυτές οι ενθαρρύνσεις δεν λειτουργήσουν, αν η συνεργασία δεν αναπτυχθεί, τότε άλλοι μηχανισμοί επιβάλλονται, έχω ήδη μιλήσει για αυτούς», είπε αναφερόμενος σε νέες κυρώσεις.

Είπε πως η χώρα του είναι αποφασισμένη να διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο: «Είμαστε υπέρ μίας επιθεώρησης» της IΑEA, υποσχεθηκε, και «είμαστε έτοιμοι να βοηθήσουμε». Ο Μεντβέντεφ παραδέχθηκε τέλος πως η αποκάλυψη την Παρασκευή ότι υπάρχει και δεύτερη πυρηνική εγκατάσταση στο Ιράν τον κατέλαβε εξαπίνης. «Η κατασκευή του εργοστασίου αυτού ήταν απροσδόκητη για όλες τις χώρες», είπε.

Παράλληλα, ο ΓΓ του ΟΗΕ Μπαν Γκι Μουν εξέφρασε την Παρασκευή, κατά τη συνάντησή του με τον ιρανό πρόεδρο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, τις σοβαρές ανησυχίες του για τις πληροφορίες σχετικά με την κατασκευή ενός νέου πυρηνικού σταθμού για τον εμπλουτισμό ουρανίου από την Τεχεράνη.

Ο Μπάν εξέφρασε «τη σοβαρή ανησυχία του για τις ιρανικές δραστηριότητες, σχετικά με τον συνεχιζόμενο εμπλουτισμό ουρανίου, όπως αυτό αποδεικνύεται από την κατασκευή μίας νέας εγκατάστασης εμπλουτισμού ουρανίου», τονίζει στην ανακοίνωσή του το γραφείο του ΓΓ του ΟΗΕ.

«Ο Μπαν έδωσε μεγάλη έμφαση στο γεγονός ότι το βάρος των αποδείξεων πέφτει στο Ιράν», προστίθεται στο κείμενο.