Φαβορί για επικράτηση ο Μουχίκα στην Ουρουγουάη

Ο Χοσέ Μουχίκα, αριστερός πολιτικός και πρώην ηγέτης των ανταρτών Τουπαμάρος στην Ουρουγουάη, αναμένεται να κερδίσει τον πρώτο γύρο των εκλογών στη χώρα την Κυριακή, αλλά, σύμφωνα με τις περισσότερες προβλέψεις, θα αναγκαστεί να δώσει μάχη στο δεύτερο γύρο για να διατηρήσει την κεντροαριστερή κυβέρνηση συμμαχίας στην εξουσία.

Ο Μουχίκα, μέλος της Γερουσίας, που είχε φυλακιστεί την εποχή της στρατιωτικής δικτατορίας (1973-1985) στη λατινοαμερικανική χώρα, έχει ευρύ προβάδισμα έναντι του κοντινότερου αντιπάλου του, το οποίο, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, ίσως είναι και διψήφιο. Παρ’ όλα αυτά, ο 74χρονος επίδοξος διάδοχος του Ταμπαρέ Βάσκες, του πρώτου αριστερού πολιτικού που κατάφερε να καταλάβει τον προεδρικό θώκο, δεν αναμένεται να συγκεντρώσει ποσοστό τέτοιο που θα εξασφάλιζε την εκλογή του από τον πρώτο γύρο. Ο κεντροδεξιός Λουίς Λακάγιε έπεται, ενώ ο Πέδρο Μπορδάμπερι, επίσης συντηρητικός υποψήφιος, απέχει πολύ.

Η διεξαγωγή δεύτερου γύρου, λένε αναλυτές, θα αποτελέσει πρόκληση για το Μουχίκα, ο οποίος ηγήθηκε των Τουπαμάρος τις δεκαετίες 1960 και 1970, αλλά έχει τροποποιήσει πολύ τις πολιτικές του θέσεις.
«Είναι μια σημαντική δοκιμασία για την αριστερά. Ο Μουχίκα […] προκαλεί ισχυρά συναισθήματα στους υποστηρικτές, αλλά και στους αντιπάλους του», σχολιάζει η αναλύτρια Τερέζα Ερέρα.

Ο απερχόμενος πρόεδρος Βάσκες, που παραμένει ιδιαίτερα δημοφιλής, επαινείται για την διατήρηση της «σταθερότητας» σε μια χώρα που εφαρμόζει οικονομική πολιτική «ανοικτών θυρών» και η οικονομία της θεωρείται εφάμιλλη της Χιλής, ειδικά στην κρίση του 2002, όταν η οικονομία της γειτονικής Αργεντινής κατέρρευσε. Η Ουρουγουάη είχε μέσο ρυθμό ανάπτυξης 5,7% από το 2003, μεγαλύτερο κι από εκείνο της Βραζιλίας. Φέτος το ΑΕΠ προβλέπεται να μεγεθυνθεί 1,2%, παρά την παγκόσμια ύφεση, χάρη στις εξαγωγές.

Ωστόσο, ο μετριοπαθής Βάσκες δεν μπορεί να διεκδικήσει δεύτερη διαδοχική θητεία. Ο Μουχίκα, πρώην υπουργός Γεωργίας που δε φορά ποτέ κοστούμια και γραβάτες, είναι υποψήφιος του «Frente Amplio» («Ευρέως Μετώπου»), στο οποίο μετέχουν σοσιαλδημοκράτες, πρώην αντάρτες και κόμματα της αριστεράς.

Η σύζυγος του Χοσέ Μουχίκα Λουσία Τοπόλανσκι, και η ίδια πρώην αντάρτισσα και μέλος της γερουσίας, έχει δηλώσει ότι ορισμένα από τα ιδανικά της εποχής του ένοπλου αγώνα εξακολουθούν να αποτελούν ζητούμενα σήμερα: αυτά της κοινωνικής δικαιοσύνης, των ίσων ευκαιριών, της κατάργησης της κατάφωρης εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο.

Ορισμένοι στην μεσαία τάξη και αρκετοί επιχειρηματίες δηλώνουν θορυβημένοι με την υποψηφιότητα του Μουχίκα, ο οποίος πέρασε 14 χρόνια στη φυλακή για την αντάρτικη δράση του, φοβούμενοι ότι θα εφαρμόσει ριζοσπαστικές πολιτικές, παρ’ ότι ο ίδιος δίνει έμφαση στην μετριοπάθεια και τη συνέχιση της πολιτικής του Ταμπαρέ Βάσκες και προσπαθεί να διασκεδάσει τους φόβους των επιχειρηματιών.

«Δεν είμαστε στα πρόθυρα της Αποκάλυψης, ούτε στην πόρτα του παραδείσου. Γίνονται εκλογές, που δεν είναι το πολιτικό αντίστοιχο του εμφυλίου πολέμου, ξέρετε, και η χώρα θα συνεχίσει να προχωρά μπροστά», είπε με το γνωστό χιουμοριστικό του ύφος ο Μουχίκα τις τελευταίες ημέρες της εκστρατείας του.

Απευθυνόμενος σε επιχειρηματίες, αφού ξεκαθάρισε πως «δεν ήλθα να μαζέψω ψήφους, έχω αρκετούς», είπε πως «οι συνδικαλιστές προκαλούν το χάος μερικές φορές, αλλά το ίδιο κι εσείς». Και συνέχισε λέγοντας ότι «είναι απλώς εκλογές. Θα τις κερδίσουμε. Μπορείτε να χύσετε μερικά δάκρυα αν θέλετε, αλλά η χώρα θα πάει μπροστά», προκαλώντας αυθόρμητα γέλια και χειροκροτήματα.

Ονόμασε τον πρώην υπουργό του Βάσκες Ντανίλο Αστόρι, ο οποίος χαίρει μεγάλης εκτίμησης στην Wall Street για τις «ορθόδοξες» πολιτικές του και την προώθηση μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ, υποψήφιο για την αντιπροεδρία. Αναλυτές είπαν ότι ο Αστόρι λειτουργεί ως «το ηρεμιστικό χάπι του συντηρητικού κέντρου».

Ο Λακάγιε, ο οποίος φέρεται να συγκεντρώνει 27-30% των ψήφων, τονίζει σε κάθε ευκαιρία που του δίνεται το παρελθόν του Μουχίκα. Ο πρώην πρόεδρος, η καριέρα του οποίου είχε θεωρηθεί τελειωμένη μετά την αποχώρησή του από το αξίωμα (1990-1995) εν μέσω κατηγοριών περί διαφθοράς, επανήλθε στο προσκήνιο και αναλυτές εκτιμούν ότι το ποσοστό του θα αυξηθεί στον δεύτερο γύρο, εάν αυτός διεξαχθεί.

Ο λόγος είναι πως πολλοί από τους οπαδούς του Μπορδάμπερι, του υποψηφίου του συντηρητικού κόμματος «Colorado» που συγκεντρώνει μόλις 13-14%, αναμένεται να στηρίξουν το Λακάγιε στον δεύτερο γύρο, που, εάν χρειαστεί, θα γίνει την 29η Νοεμβρίου. Πάντως, δημοσκόπηση του Grupo Radar δίνει στον Μουχίκα προβάδισμα 6% έναντι του Λακάγιε στον δεύτερο γύρο.

Ο 69χρονος Λακάγιε εκτέθηκε όταν χαρακτήρισε το (ταπεινό) σπίτι του Μουχίκα «τρύπα» και «σπηλιά» από την υπερπολυτελή κατοικία του στο Μοντεβίδεο. Οι δηλώσεις του δεν άρεσαν στην πλειοψηφία των 3,3 εκατομμυρίων Ουρουγουανών, που επίσης ζουν λιτά. Προκάλεσε ακόμα μεγαλύτερο σάλο, όταν πρότεινε να δημιουργηθούν κουρεία και λουτρά στις «cantegriles», τις παραγκουπόλεις της χώρας.

Παράλληλα με τις προεδρικές εκλογές, οι ψηφοφόροι θα κληθούν την Κυριακή να ψηφίσουν και σε δημοψήφισμα με το ερώτημα εάν συμφωνούν να αρθεί η αμνηστία για τους αστυνομικούς και τους στρατιωτικούς που διέπραξαν εγκλήματα στην διάρκεια της δικτατορίας.