Τη δραματική κατάσταση που επικρατεί στον κλάδο της οικοδομής και γενικότερα στην αγορά ακινήτων περιγράφει η Τράπεζα της Ελλάδος στην ενδιάμεση έκθεσή της για την οικονομία. Ωστόσο, οι αναλυτές της ΤτΕ βλέπουν τα πρώτα σημάδια ανάκαμψης, κάποια ενθαρρυντικά στοιχεία που ενδεχομένως να ενισχυθούν μέσα στο 2010.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι τιμές των κατοικιών στην περιοχή της Αθήνας μειώθηκαν στο 9μηνο με μέσο ετήσιο ρυθμό 4%, ενώ μόνο το γ' τρίμηνο η υποχώρηση φτάνει το 6,3%. «Παρά την ελαφρά μείωση το 2009, η ελληνική αγορά χαρακτηρίζεται από σχετική ανθεκτικότητα των τιμών των κατοικιών, χωρίς να εμφανίζει απότομες μεταβολές που σημειώθηκαν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες σε ορισμένες από τις οποίες (Ιρλανδία, Ισπανία, Ηνωμένο Βασίλειο) καταγράφονται ακόμη και διψήφιοι ρυθμοί μείωσης, ύστερα από μια περίοδο πολύ μεγάλων αυξήσεων», τονίζεται στην έκθεση.
«Μαύρα»
Τα στοιχεία για την ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα και γενικά για την αγορά κατοικίας είναι «μαύρα», όμως υπάρχουν οι πρώτες χαραμάδες ελπίδας για να «γυρίσει» η αγορά. Ετσι, σύμφωνα με την ΤτΕ:
Οι επενδύσεις σε κατοικίες μειώθηκαν 21,5% το α' εξάμηνο 2009, ενώ όλο το 2008 είχαν μειωθεί 29,1%.
Η οικοδομική δραστηριότητα με βάση τις νέες άδειες έχει μειωθεί κατά 28,7% στο 7μηνο.
Το πρώτο εξάμηνο τα έσοδα του κράτους από το φόρο μεταβίβασης έχουν υποχωρήσει 32,9%.
Η μείωση παραγωγής τσιμέντου μειώθηκε κατά 23,8% στο 8μηνο.
Οι εργασίες τον Σεπτέμβριο σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο είναι μειωμένες κατά 20%, ενώ υποχωρούν κατά 52% οι προγραμματισμένες προς εκτέλεση εργασίες.
Η υπερβάλλουσα προσφορά εξακολουθεί να χαρακτηρίζει την αγορά με τους εργολάβους να τηρούν στάση αναμονής ως προς την ανάληψη νέων επενδύσεων.
Θετικά στοιχεία
Παρ' όλα αυτά, τα θετικά στοιχεία που βλέπει η ΤτΕ είναι:
1. Ο αριθμός των εκτιμήσεων οικιστικών ακινήτων που γίνονται για να χρηματοδοτηθούν αυξήθηκε στις 17,3 χιλιάδες το β' τρίμηνο 2009 από 13,1 χιλιάδες το προηγούμενο τρίμηνο. Ωστόσο, είναι εντυπωσιακά χαμηλές αν δει κανείς ότι το 2007 οι συνολικές εκτιμήσεις έφτασαν τις 125.000 και το 2008 τις 98.000.
2. Τα μεγάλα μεσιτικά γραφεία εκτιμούν σε ποσοστό 50% ότι το επόμενο τρίμηνο η αγορά δεν θα μεταβληθεί.
3. Οι κατασκευαστές κατοικιών εκτιμούσαν τον Σεπτέμβριο 2009, σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, εξασφαλισμένη δραστηριότητα 11,9 μηνών από 11,1 μήνες τον Ιανουάριο.
4. Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών βελτιώθηκε τον Ιούνιο (-69% έναντι 52,8% τον προηγούμενο μήνα) αλλά παραμένει εντυπωσιακά χαμηλά στον 9μηνο (-36,4% από 3% το 2008).
Σύγχυση
Πάντως, η απόλυτη σύγχυση για το πώς θα κινηθεί η κτηματαγορά, αν ξεπερνά την κρίση και γιατί δεν πέφτουν οι τιμές, αποτυπώθηκε και από τους ειδικούς της αγοράς στο συνέδριο της Prodexpo για τα ακίνητα. Ο οικονομικός σύμβουλος της Eurobank, Γκ. Χαρδούβελής, αναφερόμενος στην αγορά ακινήτων είπε ότι στη Ελλάδα δεν υπάρχει τόσο μεγάλη «φούσκα» στα ακίνητα, όσο άλλες χώρες, ενώ δεν υπάρχει ακόμη ξεκάθαρη άποψη για το πού θα κινηθεί η αγορά ακινήτων.
Είπε ότι σύμφωνα με έρευνα της Eurobank, οι κατασκευαστές σκέφτονται να μειώσουν τις τιμές το επόμενο τρίμηνο, προέβλεψε ανάκαμψη αλλά με χαμηλούς ρυθμούς το 2010, ενώ βλέπει μεγάλη ανάκαμψη το 2013 στις βαλκανικές χώρες.
«Ναι» στην κατάργηση του ΕΤΑΚ από 7 στους 10
Ερευνα Καπα Research: Το 37% των Ελλήνων εκτιμά ότι οι τιμές θα αυξηθούν περαιτέρω
Ψήφο εμπιστοσύνης στην πρόθεση της κυβέρνησης να προχωρήσει σε αλλαγές στη φορολογία ακινήτων, καταργώντας το ΕΤΑΚ και επαναφέροντας το Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, δίνουν 7 στους 10 Ελληνες. Σε έρευνα της Κάπα Research σε δείγμα 1.021 ατόμων που παρουσιάστηκε στο συνέδριο της Prodexpo, το 33,6% βλέπει θετικά τα μέτρα και το 36,6% μάλλον θετικά, ενώ το 19,8% αρνητικά ή μάλλον αρνητικά.
Εισπρακτικό
Στην ερώτηση για την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων το 74,4% χαρακτηρίζει το μέτρο εισπρακτικό, που δεν κατοχυρώνει τους ιδιοκτήτες. Μάλιστα, το 58,4% ζητά να τροποποιηθεί με στόχο την κατοχύρωσή τους, το 24,2% να καταργηθεί και μόλις το 6,2% να παραμείνει ως έχει.
Αυξήσεις;
Αναφορικά με την κτηματαγορά, ενδιαφέρον είναι το στοιχείο ότι παρά την κρίση και με την αγορά να είναι στο ναδίρ πολλοί Ελληνες πιστεύουν ότι έρχονται νέες αυξήσεις τιμών.
Το 33% εκτιμά ότι θα μειωθεί το επενδυτικό ενδιαφέρον τα επόμενα δύο χρόνια, το 34,9% ότι θα παραμείνει σταθερό και το 29,9% ότι θα αυξηθεί.
Επίσης, το 37% εκτιμά ότι οι τιμές θα αυξηθούν, το 34,9% ότι θα μείνουν σταθερές και το 25,3% ότι θα μειωθούν.
Το 53,5% απαντά ναι και ίσως ναι στην ερώτηση, αν θα προχωρήσει σε αγορά ακινήτου τα επόμενα δύο χρόνια.
Οι παραθαλάσσιες περιοχές σε ποσοστό 33,1% και η Αττική (25,6%) είναι οι περιοχές που οι Ελληνες εκτιμούν ότι θα υπάρξει έντονο ενδιαφέρον. Μεσόγεια και γενικά ανατολικά προάστια (23%) και Βόρεια Αττική (15,3%) κινούν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον με τις μεζονέτες/μονοκατοικίες (36%) να έχουν τις περισσότερες προοπτικές ανάπτυξης.
Οι λόγοι
Ενδιαφέρουσα είναι η ερώτηση για ποιο λόγο δεν σκοπεύουν να αγοράσουν ακίνητο την επόμενη διετία. Το 22% γιατί δεν το χρειάζεται, το 18,9% διότι δεν φτάνουν τα χρήματα, το 9,9% λόγω υψηλού δανεισμού, το 4,1% επειδή περιμένει να πέσουν οι τιμές.