Θερμική βόμβα το Λεκανοπέδιο Αθηνών

54 βαθμούς Κελσίου φτάνει η θερμοκρασία στην Ακρόπολη, σύμφωνα με το ερευνητικό πρόγραμμα Τhermopolis 2009

Σε θερμική βόμβα έχει μετατραπεί η Αθήνα. Μία από τις μεγαλύτερες έρευνες που έγινε στη χώρα μας, με τη συνδρομή τουλάχιστον δέκα δορυφόρων και δύο αεροσκαφών, αποκαλύπτει ότι ο τρόπος δόμησης και τα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασμένη η πρωτεύουσα εκτοξεύουν τη θερμοκρασία έως και 12 βαθμούς ψηλότερα σε σύγκριση με περιαστικές περιοχές.

Αποδεικνύεται ότι διάφορα είδη μικροσωματιδιακών ρύπων που κατακλύζουν τον ουρανό της πρωτεύουσας επιδρούν ως θερμοκηπικά αέρια, καθώς δεν αφήνουν να διαφύγει προς τα πάνω η θερμότητα που απελευθερώνει η πόλη.

Σχεδόν έναν μήνα πριν, στις 22 Ιουλίου, όταν η πολυδιάστατη έρευνα Τhermopolis 2009 που χρηματοδότησε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη, μία από τις θερμικές κάμερες που έστρεψαν προς τον Παρθενώνα Έλληνες και ξένοι επιστήμονες έδειξε ότι η θερμοκρασία των μαρμάρων της Ακρόπολης έφτανε και ξεπερνούσε τους 54 βαθμούς Κελσίου.

Ένας από τους 42 επίγειους σταθμούς μέτρησης που χρησιμοποιήθηκαν στην έρευνα κατέγραφε στην άσφαλτο της οδού Πατησίων θερμοκρασία 66 βαθμών Κελσίου.

Σε απόσταση δεκάδων χιλιομέτρων μακριά από τη Γη, οι δορυφόροι ΕRS και ΕΝVΙSΑΤ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος συνεπικουρούμενοι από τον Landsat5 και Calipso της ΝΑSΑ και από το σύμπλεγμα δορυφόρων του Αμερικανικού Οργανισμού Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (ΝΟΑΑ) αποτύπωναν τη θερμική εικόνα της Αθήνας.

Ζεστή λίμνη
Ο αέρας της πόλης είχε θερμοκρασία 38 βαθμούς Κελσίου, ενώ την ίδια στιγμή το πρώτο και μοναδικό ελληνικό ερευνητικό αεροσκάφος που ανήκει στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης πετούσε πάνω από την Ανατολική Αττική, μετρώντας στη λίμνη του Μαραθώνα θερμοκρασία 26 βαθμών Κελσίου.

Μέσα στο αεροσκάφος, ο επιστημονικός υπεύθυνος του προγράμματος καθηγητής Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Σπύρος Ραψομανίκης έβλεπε από τις ενδείξεις των οργάνων που κατασκεύασε με τους συνεργάτες του ποια ήταν τα σημεία της Αθήνας που απελευθέρωναν τη μεγαλύτερη θερμότητα προς την ατμόσφαιρα.

«Μία από τις βασικές διαπιστώσεις που μπορούμε να κάνουμε προτού ξεκινήσουμε την πολύμηνη ανάλυση του τεράστιου όγκου δεδομένων που συγκεντρώσαμε, είναι ότι η Αθήνα με τον τρόπο που είναι δομημένη αλλά και με τα υλικά με τα οποία έχει χτιστεί δεν διαφέρει σε τίποτα από ένα καζάνι που βράζει», τονίζει στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Σπύρος Ραψομανίκης. «Η Αθήνα αποτελεί μια αστική θερμική νησίδα. Δέχεται την ηλιακή ακτινοβολία στο υπεριώδες και ορατό φάσμα, η οποία συσσωρεύεται στα υλικά από τα οποία είναι κατασκευασμένα τα σπίτια, τα διάφορα κτίρια και οι δρόμοι. Στη συνέχεια, η ακτινοβολία απελευθερώνεται ως θερμότητα στην ατμόσφαιρα όμως η θερμότητα αυτή φαίνεται πως είναι τόσο μεγάλη, με αποτέλεσμα να παρατηρείται τεράστια διαφορά στη θερμοκρασία του αέρα της Αθήνας συγκριτικά με άλλες πόλεις της Αττικής», προσθέτει.

«Οδική χαράδρα»
Από την άλλη πλευρά, σημαντικό ρόλο στη δημιουργία της θερμικής νησίδας διαδραματίζουν τα ψηλά κτίρια και οι στενοί δρόμοι που προκαλούν το φαινόμενο της οδικής χαράδρας (street canyon), όπου η θερμότητα και η ρύπανση από την πυκνή κυκλοφορία των οχημάτων εγκλωβίζονται και στροβιλίζονται. Η κατάσταση αυτή επιβαρύνεται από την ελλιπή θερμική μόνωση των κτιρίων και την υπερκατανάλωση ενέργειας από τα κλιματιστικά μηχανήματα, από τις ταράτσες που μονώνονται με πίσσα, από τα κόκκινα κεραμίδια σε όσα σπίτια έχουν κεραμοσκεπές, από την ανεπάρκεια βλάστησης και ψηλών δέντρων.

66 ΒΑΘΜΟΙ ΚΕΛΣΙΟΥ!

Καυτή πίσσα θύμιζε η άσφαλτος της Πατησίων, ενώ η λίμνη του Μαραθώνα με 26 βαθμούς ήταν σαν... πισίνα.


Καπνομίχλη από τα μικροσωματίδια

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ στον ουρανό της Αθήνας δημιουργεί, όπως φαίνεται ξεκάθαρα, και ένα πλήθος διαφόρων τύπων μικροσωματιδίων. Τα σωματίδια που συναποτελούν την καπνομίχλη δημιουργούνται κατά κύριο λόγο από καύσεις όπως για παράδειγμα τα καυσαέρια από τον τεράστιο όγκο των αυτοκινήτων. Εξαιτίας του ότι τρόπου δημιουργίας τους, οι ρύποι αυτοί έχουν μαύρο χρώμα και απορροφούν τη θερμότητα που εκπέμπονται από την πόλη, με αποτέλεσμα να μην την αφήνουν να διαφύγει προς τα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας.

Με τη συμβολή του κ. Αλέξη Παπαγιάννη, που είναι αναπληρωτής καθηγητής Φυσικής στο ΕΜΠ και υπεύθυνος λειτουργίας του συστήματος μέτρησης Lidar, οι ειδικοί διαπίστωσαν την ύπαρξη και διαφόρων άλλων σωματιδίων τα οποία ανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία προτού φθάσει στην Αθήνα. Τα στοιχεία για το ενεργειακό ισοζύγιο της πόλης, από την ακτινοβολία που δέχεται μέχρι τη θερμότητα που εκπέμπει, συγκεντρώθηκαν και με τη βοήθεια του Διεθνούς Κέντρου Ακτινοβολιών του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας που εδρεύει στη Ζυρίχη.

Όλη η Αθήνα πάνω από τους 40 C

ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΥΚΑΒΗΤΤΟ μέχρι την Ομόνοια, το Παγκράτι, τους Αμπελόκηπους, τα δυτικά προάστια, τους Στύλους του Ολυμπίου Διός, τη Λεωφόρο Συγγρού, τη Δάφνη, τον Άγιο Δημήτριο, τον Κεραμεικό, τον Ελαιώνα, ολόκληρη η Αθήνα φαινόταν «άρρωστη», καθώς το θερμικό της αποτύπωμα βρισκόταν σε μέγιστες τιμές. Το αεροσκάφος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου που πετούσε διαδοχικά στα 580 μ., στα 2.500 μ. και στα 3.400 μ. αποτύπωνε μαζί με το δεύτερο αεροσκάφος που ανήκε στο Εθνικό Ινστιτούτο Αεροδιαστημικής Τεχνολογίας της Ισπανίας (ΙΝΤΑ) τις θερμικές εκπομπές σε κάθε γειτονιά και δρόμο της Αθήνας. Χαρακτηριστικό είναι μάλιστα το γεγονός ότι καθώς οι θερμικές απεικονίσεις της Αθήνας εμφανίζονταν την ώρα της πτήσης στις οθόνες των ηλεκτρονικών υπολογιστών, δεν φαινόταν καμία περιοχή, κανένα σπίτι ή δρόμος που να έχει εξωτερική θερμοκρασία μικρότερη από 40 βαθμούς.