Oταν η κοινή κατάληξη πολλών παρατηρήσεων που έτυχε να ακούσω φέτος από ξένους επισκέπτες στη χώρα μας. Οι περισσότεροι αγαπούν την Ελλάδα και εφόσον είναι σε διακοπές βρίσκουν έως και συμπαθητικά ορισμένα από τα εθνικά μας χαρακτηριστικά, αυτά που συνήθως εμείς βρίσκουμε εξοργιστικά στη δική μας καθημερινότητα. Αλλά όλοι, ανεξαιρέτως, δεν μπορούσαν να κατανοήσουν την περιφρόνηση του φυσικού περιβάλλοντος.
«Δεν ενδιαφέρονται οι Ελληνες για το περιβάλλον;», με ρώτησε ένας Βέλγος που είχε έρθει οικογενειακώς για διακοπές στο Αιγαίο. Πάρος, Σίφνος Πάτμος, τι καλύτερο για μια γνωριμία με το ελληνικό αρχιπέλαγος. Του είπα ότι όλο και περισσότεροι Ελληνες αποκτούν ευαισθησίες και ενημέρωση αλλά χρειάζεται ακόμη να γίνει δουλειά. «Τι σας ενόχλησε;», τον ρώτησα. «Ενα μικρό σκάφος ήρθε στην παραλία όπου βρισκόμασταν», απάντησε. «Η παρέα που ήταν πάνω στο πλεούμενο μιλούσε ελληνικά και κάπνιζε. Μετά πέταξαν τις γόπες στη θάλασσα. Λίγο μετά, 15χρονοι ήρθαν στην ίδια παραλία και αφού κάπνισαν, έσβησαν τα τσιγάρα τους στην άμμο». Τι να του έλεγα; Οτι δεν με εξέπληξαν καθόλου οι εικόνες που μου μετέφερε; Ή ότι θα μπορούσα να του διηγηθώ πολύ χειρότερες.
Την επομένη, είχα να απαντήσω σε μία άλλη ερώτηση ξένου επισκέπτη που πήγε να ψωνίσει σε σούπερ μάρκετ. «Στην Ελλάδα σου δίνουν ακόμη πλαστικές σακούλες!», μου είπε έκπληκτος. «Ξέρετε τι καταστροφή είναι και ότι οι χελώνες παραπλανώνται και τις τρώνε με αποτέλεσμα να πεθάνουν;». Είχα, ήδη, αποφασίσει ότι δεν θα έμπαινα στον ρόλο του απολογητή, σε καμία περίπτωση, ούτε όταν ένας άλλος με ρώτησε γιατί τόσο σκυλιά είναι δεμένα σε αγρούς και χωράφια με αλυσίδα ενός μέτρου.
Ευτυχώς, δεν δέχθηκα ερώτηση γιατί στη διάρκεια των δώδεκα ημερών που πέρασα στην Πάρο κανείς δεν μπήκε στον κόπο να καθαρίσει τα παρτέρια του Αρχαιολογικού Μουσείου της Παροικιάς, όπου ανάμεσα σε ταφικά μνημεία και θραύσματα αρχαίων ευρημάτων υπήρχαν πλαστικά μπουκάλια και αλουμινένια κουτάκια αναψυκτικών. Τα είχα βάλει σημάδι. Κανείς δεν τα αφαίρεσε, στην αιχμή, μάλιστα, της τουριστικής περιόδου.
Είναι περισσότερο θλίψη και όχι γκρίνια, γιατί η Ελλάδα είναι μία πανέμορφη και ιδιαίτερη χώρα που έρχονται να τη χαρούν απ’ όλον τον κόσμο. Υπέροχα τοπία, σκιασμένα από τσιμεντένιους σκελετούς σε σημεία εύθραυστης κλίμακας και εμπορικές πινακίδες σε ημιαστικές περιοχές που δείχνουν απουσία οποιασδήποτε έννοιας χωροταξίας και δημοσίου αγαθού. «Στην Ελλάδα, έχετε μία από τις πλούσιες πανίδες και χλωρίδες στην Ευρώπη. Αυτή είναι η μοναδικότητά σας», άκουσα ένα συνομιλητή. Οι ορχιδέες της Πάρου, με τον μοναδικό αριθμό ποικιλιών, ξεπατώνονται χωρίς καμία πρόβλεψη για τη διαιώνισή τους. Εκ πρώτης όψεως δεν φέρνουν χρήμα. Ομως, ποιος θα πληρώνει για να φάει μια χωριάτικη στο τσιμέντo;